De regeling over de woning na een echtscheiding of na de beëindiging van een samenwoning levert tegenwoordig vaak veel voer voor discussie op. Want hoe om te gaan met een huis ‘dat onder water staat’, hoe om te gaan met een huis dat aan de straatstenen niet kwijt te raken is, hoe om te gaan met het betalen van de woonlasten na de (echt)scheiding, wie mag er gebruik van de woning blijven maken, wat als de ander niet meewerkt aan de verkoop of de verkoop belemmert, et cetera.
Als familierecht advocaat in Etten-Leur word ik wekelijks gebeld over dit soort prangende vragen. En blijft u dat vooral doen, graag kijk ik met u mee naar de opties!
Beleggen in een woning: uitspraak rechtbank Amsterdam van 16 juli 2014
De rechtbank Amsterdam heeft zich laatst mogen buigen over
een zaak waarbij de echtgenoten op huwelijkse voorwaarden met elkaar waren gehuwd, dus niet in gemeenschap van goederen. In 2010 hadden zij op beider naam een woning gekocht. Ze waren het erover eens dat de overwaarde van die woning 285.000 euro bedroeg. Maar de discussie vormde zich eigenlijk over de woning waarin de echtgenoten daarvóór hadden gewoond. Die eerste woning had alleen op naam van de vrouw gestaan. De overwaarde daarvan was 700.000 euro geweest. Dit gehele bedrag was benut om de tweede woning mee te financieren, naast nog een hypotheeklening. In de huwelijkse voorwaarden was bepaald dat de investeringen van de man ten aanzien van de eerste woning met een bepaalde formule zouden worden vermenigvuldigd met de waarde van die eerste woning. Op basis van die rekenformule komt de rechtbank tot het oordeel dat van de overwaarde van de eerste woning van 700.000 euro (afgerond) 510.000 euro aan de vrouw toekomt en 190.000 euro aan de man toekomt.
Overwaarde van de woning is deels verdampt
Normaal gesproken hebben beide echtgenoten recht op een nominale vergoeding van deze bedragen. Nominaal betekent dat het bedrag wordt vergoed, zonder rekening te houden met een eventuele meerwaarde die de investering met zich kan hebben meegebracht en/of met een rentevergoeding. Als het bedrag op een bankrekening was gestort, dan had de vrouw dus van die bankrekening 510.000 euro ontvangen en de man 190.000 euro. Nu was dit bedrag gebruikt voor de aankoop van een andere woning, de tweede woning. Dat zou betekenen dat de vrouw van de overwaarde van de tweede woning 510.000 euro zou moeten ontvangen en de man 190.000 euro, maar de overwaarde van 285.000 euro was bij lange na niet voldoende om de ieders investering te kunnen retourneren. De vrouw had die rekensom natuurlijk ook gemaakt, maar betoogde dat de volledige overwaarde aan haar zou moeten toekomen en zij daarnaast nog een vordering op de man had voor het restant van hetgeen zij tekort kwam.
Delen naar rato van inbreng
De rechtbank ging daar niet in mee en oordeelde kort gezegd dat beide partijen, zeker gelet op de crisis waarin de woningmarkt ten tijde van aankoop verkeerde, welbewust een beleggingsrisico genomen. De redelijkheid en billijkheid staan er dan aan in de weg dat aan de vrouw de volledige overwaarde toekomt, waarna nog een vordering op de man zou resteren. Kortom, beide ex-echtgenoten dienen het risico te dragen. Naar het oordeel van de rechtbank komt partijen daarom een aan hun privé-inleg evenredig aandeel van de overwaarde van 285.000 euro toe (het deel van de vrouw wordt dus berekend op 510/700 x 285 en van de man op 190/700 x 285). Van een vordering van de vrouw op de man is geen sprake meer.
Dit komt mij als een heel billijke uitspraak over. Waarom zou de ene echtgenoot het volledige risico van een investering dienen te dragen, terwijl dit in feite een gezamenlijke keuze is geweest? De vrouw had er beter aan gedaan haar geld anders te beleggen dan in een woning, zeker in 2010.
