Het auteursrecht van een architect

In mijn eerdere blogs ging ik in hoofdlijnen al eens in op het auteursrecht en het portretrecht. In dit blog zal ik ingaan op het auteursrecht van een architect.

Architect als maker

Een architect is een maker van een werk dat tot stand is gekomen door zijn creatieve keuzes en inspanningen. Hierbij moet u denken aan door de architect ontworpen bouwwerken, definitieve ontwerpen, maar (ook) eerste ontwerpen en schetsen kunnen worden aangemerkt als werk.

Exploitatierechten van een architect

Zoals ik in mijn eerdere blog over het auteursrecht al schreef, heeft de architect als maker van een werk twee belangrijke exploitatierechten, namelijk:

·       verveelvoudigingsrecht (lees: kopiëren);

·       openbaarmakingsrecht (lees: ter beschikking stellen aan het publiek).

De architect kan de hiervoor genoemde rechten overdragen aan een derde. Deze derde kan deze rechten vervolgens niet zonder de toestemming van de architect overdragen. In 2016 oordeelde de rechter bijvoorbeeld dat een aannemer zijn werk moest stilleggen omdat hij geen goedkeuring had verkregen van de architect om gebruik te maken van zijn tekeningen. Deze aannemer had het bouwproject uit een failliete boedel overgenomen en de architect had slechts aan de failliete aannemer toestemming verleend om zijn tekeningen bij de bouw van woningen te gebruiken.

Ik wil meer weten over ondernemingsrecht

Persoonlijkheidsrechten van architect

Naast de hiervoor genoemde ‘exploitatierechten’ heeft een architect ook zogenoemde ‘persoonlijkheidsrechten’.

Op basis van deze persoonlijkheidsrechten heeft de architect onder meer het recht op naamsvermelding van zijn werk. Voor de architect is het wellicht belangrijker dat hij zich met deze persoonlijkheidsrechten kan verzetten tegen wijzigingen, misvormingen, verminkingen of andere aantastingen van zijn werk.

In verzet komen of optreden tegen een (mogelijke) inbreuk

Of een architect zich met succes kan verzetten tegen bijvoorbeeld wijzigingen in zijn werk, verschilt van geval tot geval. Althans zo volgt uit de rechtspraak.

De Rechtbank Den Haag verbood in 2017  bijvoorbeeld de verbouwing van het Naturalisgebouw, omdat de verbouwing het ontwerp van de architect zodanig zou aantasten dat dit een ongeoorloofde inbreuk op zijn auteursrecht zou zijn. Daarmee stelde de rechtbank de architect in het gelijk.

In een andere zaak, die in 2019 speelde bij de Hoge Raad, had een architect minder succes. In die zaak ging het om een architect die opkwam tegen de transformatie van een kantoorgebouw naar een appartementencomplex. Hoewel het er op het eerste gezicht op lijkt dat sprake is van een inbreuk op het auteursrecht van de architect, is daarvan in dit geval geen sprake. De volledige gevel van het gebouw in kwestie werd als gevolg van de transformatie vernietigd en volgens de Hoge Raad is dan geen sprake van een wijziging of aantasting in de zin van de Auteurswet.

Naast in verzet komen tegen wijzigingen in het werk, kan een architect verdere openbaarmaking of verveelvoudiging, al dan niet met behulp van de rechter, verbieden en/of een schadevergoeding vorderen voor eventueel geleden schade.

Vragen over het auteursrecht van een architect?

Vragen over dit blog of over het auteursrecht van een architect? Neem dan gerust contact op met de specialisten van de sectie Ondernemingsrecht!

Ik ga contact opnemen