18 jun 2021 Ondernemingsrecht Erik van Loon
De komende periode neem ik u in een serie blogs mee in de juridische aspecten van samenwerken. Welke samenwerkingsvormen zijn er? Waar moet u aan denken als u incidenteel of juist voor een langere periode gaat samenwerken? En hoe richt u bijvoorbeeld een joint venture in? In het eerste blog uit deze serie sta ik stil bij een onderwerp dat eigenlijk aan het begin van iedere samenwerking besproken zou moeten worden: het einde van die samenwerking.
Over de voordelen van samenwerken is al veel gezegd en geschreven. Het is leuk. Als het goed gebeurt geeft het synergie, energie en inspiratie. Bovendien kan een samenwerking de continuïteit verbeteren en de flexibiliteit verhogen. Logisch dus dat veel ondernemers bij een mogelijke samenwerking staan te trappelen om te starten. En dus liever niet stilstaan bij de minder rooskleurige scenario’s. Of liever geen kosten willen maken voor ‘juridisch geneuzel’. Want het vertrouwen is er nu toch? En de kansen liggen er? Bovendien: wie dan leeft, wie dan zorgt.
Omdat wij in de praktijk regelmatig zien dat het ondanks die energie en het vertrouwen tóch flink mis kan gaan in de samenwerking, met vaak slepende en kostbare procedures tot gevolg, geef ik u graag 4 redenen waarom u aan het begin van iedere samenwerking juist wél stil zou moeten staan bij een mogelijk einde.
Meestal is de reden waarom partijen uit elkaar gaan een minder positieve dan de reden voor het starten van de samenwerking. Ook zijn de emoties vaak anders dan in de beginperiode. Dat maakt dat partijen minder geneigd zijn om compromissen te sluiten en geschillen minder makkelijk worden opgelost. Dat zien we ook in de praktijk. Er wordt veel geprocedeerd naar aanleiding van beëindigingen – vrijwel nooit over de vormgeving van de samenwerking bij aanvang. Maak daarom gebruik van de goede emotie bij aanvang om een onverhoopt einde te regelen.
Als u de mogelijkheid onderkent dat de samenwerking kan eindigen, wordt u gedwongen om goed en kritisch naar uw eigen business case te kijken, voorzienbare risico’s in kaart te brengen en daarop te anticiperen. Daarmee voorkomt u dat u onbewust (te) afhankelijk wordt van één bepaalde klant, leverancier of dienstverlener.
Bijvoorbeeld: u bent afhankelijke van één leverancier die het hoofdbestanddeel van uw product maakt. Als u rekening houdt met de mogelijkheid dat u op enig moment een andere leverancier moet zoeken, kunt u nadenken over hoeveel tijd u daarvoor nodig hebt. Wellicht is omschakelen gemakkelijk en is dat binnen een maand geregeld. Maar wellicht is het product of het productieproces ingewikkeld en zijn er maar weinig andere leveranciers op de markt. Dan is het wellicht niet binnen zes maanden te regelen. Dan is het goed dat u aan het begin van de samenwerking een langere opzegtermijn afspreekt, zodat uw continuïteit zoveel mogelijk gewaarborgd is.
Of misschien gaat u een samenwerking aan die pas rendabel wordt bij een bepaalde minimum looptijd? Dan is het verstandig om een minimale looptijd af te spreken en vast te leggen dat beëindiging een tijdje niet mogelijk is.
Nadenken over het einde van de samenwerking geeft u en uw partner(s) ook de mogelijkheid de consequenties van een onverhoopt vroegtijdig einde te bespreken. Is het mogelijk om de samenwerking tussentijds te beëindigen? En zo ja, in welke situaties? Onder welke voorwaarden? En welke (financiële) gevolgen kan dat hebben?
Tot slot dwingt het nadenken over een beëindiging u om goed te kijken naar wat de samenwerking eigenlijk nodig heeft om te slagen. Wat is ieders belangrijke inbreng? Wat maakt het verschil? Wat bedreigt de samenwerking als er iets ontbreekt? Op die manier kunt u de kans op het slagen van de samenwerking wellicht zelfs vergroten en de omschrijving van ieders inbreng bij aanvang verbeteren.
Als u het op die manier bekijkt, worden het nadenken over het einde en de kosten voor ‘juridisch geneuzel’ ineens een heel andere investering. Bovendien, als u op voorhand nadenkt over het einde van de samenwerking, kunt u daarmee voorkomen dat u achteraf jarenlang moet procederen over het vergoeden van schade, schade die u wellicht helemaal niet kunt dragen.
Kortom, staat u op het punt een samenwerking aan te gaan, voor korte of langere tijd? En wilt u eens van gedachten wisselen over wat u zou moeten regelen voor het geval de samenwerking onverhoopt eindigt? Neemt u dan vooral contact met mij of mijn collega’s van Ondernemingsrecht op.
Lees alle beschikbare artikelen uit de blogreeks over samenwerken van Robin Jong.
Binnen het ondernemingsrecht heeft Erik twee duidelijke specialisaties: het faillissementsrecht en het rechtspersonen- & vennootschapsrecht. Het zijn voornamelijk ondernemers die vertrouwen op deze specialistische kennis van Erik.
Meer artikelen van Erik van Loon