Brzo-inrichtingen: “een gewaarschuwd mens telt voor twee!”

15 sep 2017 Omgevingsrecht Boudewijn Baan

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Een van de voornaamste artikelen voor Brzo-inrichtingen betreft artikel 5 lid 1 Brzo. Deze zorgplicht dient als een kapstok voor allerlei verplichtingen. Bovendien is het voor toezichthoudende instanties een beproefd middel bij handhaving en vervolging. In de praktijk bestaat – beter gezegd bestond – er evenwel nog onduidelijkheid over de uitleg van dit belangrijke artikel. Dit blijkt uit een recent arrest van de Hoge Raad dat ik in dit blog verder zal toelichten.

Het bedrijfsongeval

Op 5 december 2011 heeft bij een chemiebedrijf in Terneuzen een bedrijfsongeval plaatsgevonden. Een werknemer voegde in een tank tijdens het mengen van chemische stoffen per abuis een verkeerde stof toe. Als gevolg daarvan ontstond een chemische reactie met temperatuur en drukververhoging in de tank tot gevolg. Door het falen van het mangatdeksel kwam de inhoud van de tank vrij en moesten uit voorzorg 11 werknemers ter observatie naar het ziekenhuis. Achteraf bleken deze werknemers geen nadelige gevolgen aan het incident te hebben overgehouden.

Strafrechtelijke vervolging overtreding zorgplicht

Toch ging het Openbaar Ministerie (afgekort: OM) over tot strafrechtelijke vervolging. Het OM stelde dat de zorgplicht uit artikel 5 lid 1 Brzo (Besluit risico’s zware ongevallen 2015) was geschonden. Dat artikel schrijft voor dat een bedrijf alle maatregelen moet treffen die nodig zijn om zware ongevallen te voorkomen en de gevolgen daarvan voor de menselijke gezondheid en milieu te beperken. De rechtbank veroordeelde het chemisch bedrijf, maar het Hof sprak het bedrijf vrij van overtreding omdat uit het strafdossier niet gebleken was dat het specifieke incident bij het bedrijf had kunnen uitgroeien tot een zwaar ongeval.

Andere maatstaf schending zorgplicht Hoge Raad

Het OM ging in cassatie bij de hoogste rechter van Nederland, de Hoge Raad en kreeg daar gelijk. De Hoge Raad was van mening dat het niet relevant is of een specifiek incident kan uitgroeien tot een zwaar ongeval. Het gaat er uitsluitend om of alle noodzakelijke maatregelen door het bedrijf ter voorkoming van zware ongevallen zijn getroffen. De zaak is terugverwezen naar het Hof om opnieuw te beslissen.

Voorkom zware ongevallen en vervolging

Voor overtreding van de zorgplicht uit artikel 5 Brzo hoeft er in het specifieke geval dus geen zwaar ongeval uit te kunnen volgen, maar moet er alles aan worden gedaan om dat in algemene zin te voorkomen. Dat is een wezenlijk andere maatstaf. Brzo-bedrijven moeten dus nog meer opletten en ervoor zorgen dat materiaal en de interne bedrijfsprocedures goed op orde zijn. U dient er als Brzo-bedrijf alles aan te doen om zware ongevallen te voorkomen en daarmee strafrechtelijke vervolging. Nog vragen over de (invulling van de) zorgplicht? Bel me gerust voor een nadere toelichting! Fotocredits: Fotolia / Francesco

Over de blogger
Boudewijn Baan

Boudewijn heeft zich gespecialiseerd in het ruimtelijk ordeningsrecht, onteigeningsrecht en milieurecht.

Meer artikelen van Boudewijn Baan
Boudewijn Baan

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.