Cryptomunten en de echtscheiding

Ripple, Stratis, Verge en Neo zeggen u misschien niet direct iets. Bitcoin hoogstwaarschijnlijk wel. Allen cryptomunten waarmee professionele en minder professionele beleggers naar hartenlust kunnen beleggen. En hoewel het voor velen misschien een nieuw fenomeen is, zijn de cryptomunten booming. Een voor sommigen gemakkelijke en voor anderen uitdagende manier om vermogen op te bouwen of te vermeerderen (en helaas soms te verliezen). Vermogen waar men iets mee moet. Bijvoorbeeld bij de jaarlijkse belastingaangifte of in het geval van een echtscheiding. Over dat laatste leest u in meer in dit blog. Want wat moet er gebeuren met de cryptomunten in een echtscheiding en waar moet u op letten?

Vermogensrechten

Cryptomunten zijn geen fysieke munten die u in uw portemonnee bewaart en in de winkel uitgeeft, maar zij vertegenwoordigen wel een bepaalde waarde. Cryptomunten zijn vermogensrechten en over dit vermogen moeten afspraken worden gemaakt in een echtscheiding. Maar hoe doe je dat? En van welke waarde moet je uitgaan bij de verdeling? In de meeste echtscheidingssituaties die zich op korte termijn voordoen, zullen partijen nog gehuwd zijn in algehele gemeenschap van goederen. Dit basisstelsel gold namelijk tot en met 2017. In dit blog ga ik daarom nog uit van een algehele gemeenschap van goederen tussen partijen.

Verdeling van cryptomunten

In de rechtspraak komen we nog geen uitspraken tegen waarin cryptomunten in een echtscheiding door de rechtbank zijn verdeeld. Gelet op de populariteit ervan, verwacht ik echter dat we de eerste uitspraak over niet al te lange tijd tegemoet mogen zien. Gelukkig kunnen we aan de hand van de wet en jurisprudentie wel toelichten hoe hier in de verdeling mee om moet worden gegaan.

Omvang en samenstelling huwelijksgemeenschap

Allereerst moet bij een scheiding worden nagegaan waar de huwelijksgemeenschap uit bestaat. Met andere woorden; wat de omvang en samenstelling van de huwelijksgemeenschap is. De peildatum voor de samenstelling van de ontbonden huwelijksgemeenschap is de dag waarop het echtscheidingsverzoekschrift bij de rechtbank wordt ingediend. Waren er op die datum geen cryptomunten aanwezig, dan vindt er ook geen verdeling plaats. Behoorden er wél cryptomunten tot de huwelijksgemeenschap, dan is een tweede peildatum relevant. Namelijk de peildatum voor de waardering van het vermogen en dus de cryptomunten.

Waardering vermogen

Volgens de rechtspraak geldt als peildatum voor de waardering het moment waarop de feitelijke verdeling plaatsvindt. Dit is de datum waarop partijen overeenstemming hebben bereikt over de verdeling van de huwelijksgemeenschap of de datum waarop de rechter de verdeling uitspreekt. U leest het goed; partijen kunnen dus samen afspraken maken over het moment van waardering. Voor bijvoorbeeld bankrekeningen wordt in de praktijk regelmatig aangesloten bij de datum waarop de samenleving is beëindigd. Maar voor de verdeling van een woning of levensverzekering worden vaak andere uitgangspunten genomen. De vraag is welke datum voor de hand ligt als het gaat om het waarderen van de cryptomunten. Deze waarde fluctueert namelijk in korte tijd, vaak zelfs per minuut, enorm. Wat in de praktijk kan betekenen dat zij de ene dag juist veel waard zijn en de dag erna nauwelijks nog waarde hebben. Bent u in het bezit van cryptomunten en getrouwd in gemeenschap van goederen, dan is het dus aan te raden om goed stil te staan bij de datum van de verdeling. Is een stijging te voorzien? Wacht dan niet te lang. Is juist een keldering te verwachten, dan kan het in uw voordeel zijn om de verdeling nog even uit te stellen. Overigens zou ik de partner die zich tijdens het huwelijk niet bezighield met deze beleggingen, eveneens adviseren om oplettend te zijn en waar nodig financieel advies in te winnen. De helft behoort u immers toe.

Feitelijke verdeling

Vervolgens is de vraag hoe de cryptomunten feitelijk moeten worden verdeeld. Cryptomunten laten zich omschrijven als een digitale munteenheid, ook wel digitaal cashgeld genoemd. Het zijn digitale bestanden die veelal op 'offline' computers, usb-sticks of in zogenaamde paper wallets worden bewaard. De bestanden zijn overdraagbaar en kunnen dus feitelijk worden verdeeld tussen partijen. Als een van de partners de bestanden onder zich houdt, dan dient hij of zij een bepaald percentage over te dragen aan de andere partner. Bij een gemeenschap van goederen ligt 50% voor de hand. Het is uiteraard ook mogelijk om af te spreken dat de ene partner alle cryptomunten houdt en dat hij of zij de ander de helft van de waarde vergoedt. Net als bij de verdeling van andere vermogensbestanddelen luidt mijn advies steeds: leg deze afspraken goed vast, bij voorkeur in een echtscheidingsconvenant. Een familierechtadvocaat kan u daarbij helpen.

Cryptomunten bij beperkte gemeenschap van goederen

Per 1 januari 2018 is het nieuwe huwelijksvermogensrecht van kracht. Partijen die zonder het opmaken van huwelijkse voorwaarden trouwen, huwen in een beperkte gemeenschap van goederen. Zie hierover ons eerdere blog. Binnen dit nieuwe huwelijksvermogensrecht behouden de echtgenoten ieder het eigen privévermogen dat zij vóór het huwelijk al bezaten. Mocht u voornemens zijn om na 1 januari 2018 te trouwen, dan raad ik u aan om voorafgaand aan het huwelijk goed vast te leggen welk privévermogen ieder van partijen bezit. Beschikt u over cryptomunten? Leg ook dit vermogen dan goed vast! Dit voorkomt onaangename verrassingen bij een eventuele scheiding. Gaat u uit elkaar en heeft u advies of bijstand nodig? Dan kunt u uiteraard contact opnemen met een van de advocaten van de sectie Familierecht van AK Advocaten. Fotocredits: Masha / Fotolia