Een erfenis onder uitsluiting verkregen? Wat kun je hier nog van claimen bij een echtscheiding?
23 mrt 2015 Familierecht AK Advocaten
N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Ik heb er al vaker aandacht besteed in mijn blogs: hoe om te gaan met privé vermogen bij de verdeling van een huwelijksgemeenschap na echtscheiding. Zo schreef ik eerder in een blog dat een in privé ontvangen schenking tóch moet worden terugbetaald aan de huwelijksgemeenschap, ook al is dat geld al aan gemeenschappelijke zaken uitgegeven.
Uitspraak 25 februari 2015
Op 25 februari 2015 heeft de rechtbank Noord-Nederland zich uitgelaten over de vraag of een door de man ontvangen erfenis uit de nalatenschap van zijn ouders aan hem moest worden vergoed. In juridisch jargon noemen we dat ook wel reprise. De man had een erfenis ontvangen van bijna 80.000 euro. Zijn erfdeel was uitbetaald op een gezamenlijke bankrekening. Het geld was vervolgens in de loop van de jaren besteed aan een spaarpolis, een auto op naam van de vrouw en was voor het overige opgegaan aan de kosten van de huishouding. De vrouw stelde zich in deze procedure op het standpunt dat er van een vergoedingsrecht van de man (oftewel: recht op terugbetaling) geen sprake kan zijn in het geval de erfenisgelden zijn besteed in consumptieve sfeer en er van de zijde van de man een verplichting bestaat om bij te dragen aan de kosten van de huishouding. De rechtbank denkt hier toch anders over.
Hoofdregel: vergoedingsrecht
De rechtbank haalt eerdere uitspraken aan, waarin was geoordeeld dat er in beginsel sprake is van een vergoedingsrecht ongeacht de aard van de bestedingen, ongeacht of partijen uitdrukkelijk zijn overeengekomen dat een vergoedingsrecht ontstaat en ongeacht wat er nog over is van de ontvangen gelden.
Nuancering
De nuancering zit vooral in de mogelijkheid dat het geld niet ten goede is gekomen aan de huwelijksgemeenschap, maar enkel aan de ontvanger van de erfenis of de schenking. Stel bijvoorbeeld dat de erfenis door de man is besteed aan een kunstwerk ten bedrage van 5.000 euro. In dat geval komt het kunstwerk aan de man toe, zonder dat hij de waarde hiervan hoeft te delen met de vrouw. Deze besteding van 5.000 euro hoeft dan vanzelfsprekend niet uit de gemeenschap te worden terugbetaald aan de man; hij heeft er immers zijn kunstwerk voor gekocht en dat mag hij behouden. Het kunstwerk wordt dan als privé eigendom van de man aangemerkt. Het kunstwerk komt in de plaats van het geld uit de nalatenschap; dit noemen we ‘zaaksvervanging’. De eventuele meer- of minderwaarde van het kunstwerk op het moment van de echtscheiding doet er niet toe. Die komt ook aan de man toe. Het is zijn keuze geweest om het geld aan een kunstwerk te besteden.
Ik benadruk dat het wel relevant is of de erfenis, of de schenking zou daar sprake van zijn, onder uitsluiting moet zijn verkregen. De overledene of de schenker moet dus uitdrukkelijk hebben bepaald dat het geld niet tot de huwelijksgemeenschap van de ontvanger gaat behoren, anders kan er nooit een vergoedingsrecht van de ontvanger ontstaan.
Wetsvoorstel
Op dit moment is er wel een wetsvoorstel in behandeling waarbij het uitgangspunt is dat alle schenkingen en erfenissen standaard buiten de huwelijksgemeenschap zullen gaan vallen. Het is de verwachting dat dit definitief wet gaat worden, maar eerst zien dan geloven, zeg ik altijd maar…
Goedendag,
Ik heb samen met mijn ex man een woning gekocht in 2010. Hierin is een erfdeel van mijn ouders aan mij gestopt tv 38999. Bij de aankoop van de woning is in een clausule vermeld dat dit erfdeel nooit bij mijn ex-man terecht mag komen. Eind 2014 heeft hij op een echtscheiding aangestuurd welke inmiddels is uitgesproken. De woning is verkocht met een restschuld. De bank geeft aan dat ze als eerste recht hebben om te vorderen. nu is mijn vraag, klopt dit? Naar mijn mening heb ik evenveel recht op de schenking
Beste Mariette,
Als u samen een hypotheekschuld bent aangegaan, dan bent u ook samen verantwoordelijk voor de betaling hiervan aan de bank. Jegens de hypotheekbank bent u hoofdelijk aansprakelijk voor de schuld. Voor de bank is het dus niet relevant uit welke middelen u die schuld aflost. Ik adviseer u om met uw echtscheidingsadvocaat te bespreken of er misschien mogelijkheden zijn om hetgeen u uit uw privé vermogen heeft afgelost, nog te verhalen bij uw ex-echtgenoot.
Met vriendelijke groet,
Sanne Odekerken
Beste Marriet.
Ik heb voor ons trouwen een huis op mijn naam gekocht en in testament laten vastleggen dat dat mijn eigendom blijft. Ook mijn verdere vermogen, bij scheiding. Dit geld is verkregen uit letselschade. Wat we binnen het huwelijk opgebouwd hebben op naam van beiden blijft van ons. Ik heb de nieuwe inboedel ook uit mijn vermogen betaald. Blijft dit nu van mij??
Mvg,
Beste Sharon,
Bedankt voor uw vraag. U geeft aan dat u in uw testament heeft laten vastleggen dat de woning uw eigendom blijft. U bedoelt waarschijnlijk dat u dit in de huwelijkse voorwaarden heeft laten vastleggen?
Uw vraag omtrent de inboedel kan ik niet goed beantwoorden. Het antwoord hangt namelijk af van de tekst en inhoud van de huwelijkse voorwaarden. Ik raad u om die tekst door te lezen. Vaak staat daarin bijvoorbeeld een bepaling dat de inboedel gemeenschappelijk is (dus eigendom van beide echtgenoten), ongeacht wie de inboedel betaald heeft. De tekst van de huwelijkse voorwaarden is dus een belangrijk uitgangspunt.
Met vriendelijke groet,
Anoeska van Ginderen
Goede avond! Zou ik u iets mogen vragen over vergoedingsrecht? Het gaat om een echtpaar dat in 2013 is gescheiden. Zij hadden huwelijkse voorwaarden maar er is nooit jaarlijks afgerekend. De man heeft tijdens het huwelijk in 2010 een auto voor de vrouw gekocht en deze betaald met geld vanuit zijn holding. De vrouw weet niet beter dan dat de man de auto voor haar gekocht had, kado dus. Hij heeft tevens een auto voor zichzelf gekocht. Na de scheiding heeft hij in de procedure over alimentatie/vermogensverdeling zijn holding verkocht aan zijn zus (voor € 1,-)
Nu claimt de holding een vergoedingsrecht op de vrouw te hebben. Wat vindt u hiervan? Kan de holding die niet meer van de man is een vergoedingsrecht claimen?
Beste Ingeborg,
Dank voor uw vraag. Zonder nadere kennis van de zaak (waaronder de tekst en inhoud van de huwelijkse voorwaarden en een eventueel echtscheidingsconvenant), kan ik uw vraag niet goed beantwoorden. Ik raad mevrouw daarom aan om deze documenten te laten nalezen door een advocaat gespecialiseerd in het familierecht in haar eigen regio, bijvoorbeeld haar voormalig advocaat. Op die manier kan zij het snelst en gemakkelijkst geholpen worden.
Met vriendelijke groet,
Renee Heerkens