Arbeidsongevallen met machines

Op de werkgever rust een ruime zorgplicht. Dit houdt in dat hij allereerst de risico’s binnen zijn bedrijf moet inventariseren (ook wel: risico-inventarisatie). Als die in kaart zijn gebracht, moet hij voorzorgsmaatregelen nemen. Deze maatregelen moeten gericht zijn op de bescherming van de fysieke en mentale gezondheid van de werknemer. Bij bedrijven met zware machines betekent dit meestal extra beveiliging en toezicht. Verder moet de werkgever veiligheidsinstructies geven aan zijn werknemers. Daarbij is het belangrijk dat de werkgever actief controleert of deze veiligheidsinstructies worden nageleefd. Enkel het overhandigen van de veiligheidsinstructie is dus niet voldoende.

Ervaringsfeit

De zorgplicht van de werkgever geldt voor álle werknemers. Dus ook voor de werknemers met veel ervaring of expertise op het gebied van veiligheid. Reden hiervoor is dat de dagelijkse omgang in een bepaalde werksituatie tot onvoorzichtigheid en onoplettendheid kan leiden. Dit wordt ook wel het ervaringsfeit genoemd. Juist door zijn ervaring kan de werknemer gewend raken aan het gevaar en daardoor onvoorzichtiger te werk gaan. De werkgever moet hier rekening mee houden en zijn instructie en toezicht daarop aanpassen.

Onderzoek naar de voorzorgsmaatregelen

Op het moment dat er een bedrijfsongeval plaatsvindt, kan een werkgever zich van de aansprakelijkheid bevrijden door te bewijzen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan. Hij moet onder andere aantonen welke voorzorgsmaatregelen hij heeft genomen, hoe vaak hij instructies heeft gegeven, hoe streng hij optrad als de maatregelen niet werden nageleefd et cetera. De werkgever kan zich niet verweren met de enkele stelling dat ‘zulk gedrag’ normaal gesproken niet voorkomt, en dat de desbetreffende werknemer onvoorzichtig heeft gehandeld. Zelfs in het geval dat de werknemer ook blaam treft, moet de werkgever de veroorzaakte schade volledig vergoeden. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de werknemer de veiligheidsinstructies negeert. De volgende uitspraak verduidelijkt het een en ander.

Uitspraak arbeidsongeval kunststof afvalverwerkingsbedrijf

In deze zaak werkte een ervaren werknemer met een toezichthoudende functie in een kunststof afvalverwerkingsbedrijf. Op een zekere dag probeerde hij de vastgelopen folie van een lopende transportband te verwijderen. Zijn handelwijze was tegen alle voorschriften in, maar werd vaker toegepast door de werknemers. Toen hij richting de folie reikte, werd zijn hand eraf gerukt. De werknemer raakte als gevolg van het bedrijfsongeval volledig arbeidsongeschikt. Hij stelde zijn werkgever aansprakelijk voor zijn materiële en immateriële schade (grondslag: art. 7:658 BW). De werkgever wees de aansprakelijkheid af. De desbetreffende werknemer zou een zeer ervaren ploegleider zijn en medeverantwoordelijk zijn voor de veiligheid van het productieproces. Hij zou zich volledig bewust zijn geweest van het overtreden van de veiligheidsvoorschriften. Ook gaf de werkgever aan dat van hem niet kon worden verwacht dat hij continu toezicht hield op zijn werknemers. Zeker niet als de werknemer zelf een toezichthoudende functie had.

Het oordeel van het hof

Het hof oordeelde dat de werknemer geen veiligheidsman was, maar wel dat hij medeverantwoordelijk was voor de veiligheid van het personeel. Daarnaast had hij een groot aantal uitvoerende taken, waaronder vooral het bewaken van het productieproces en het verhelpen van de kleine storingen. Volgens het hof was de onvoorzichtigheid van de werknemer mede veroorzaakt door de hoge werkdruk. De werkgever had moeten onderzoeken of er voldoende veiligheidsmaatregelen waren genomen. In dit geval kon de machine veiliger gebruikt worden wanneer er een noodknop of een automatisch beveiliging op was aangebracht. Het oogluikend toestaan van een onveilige werkwijze was verwijtbaar. De werkgever had het risico op een ongeval in het leven geroepen. Het hof concludeerde dat de werkgever tekortgeschoten was in zijn zorgplicht. In mijn eerdere blog lees je meer over werkgeversaansprakelijkheid. Heb jij nog vragen over dit onderwerp, neem dan gerust contact met ons op. Wij informeren jou graag! Fotocredits: Boggy / Adobe Stock