Regelgeving plots verdwijnende ondernemingen (mogelijk) aangescherpt

In een brief aan de Tweede Kamer heeft Minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker, voorstellen gedaan om de positie van schuldeisers bij een zogenaamde turboliquidatie te verbeteren. De voorgestelde maatregelen moeten vooral bijdragen aan de verbetering van de transparantie en de verantwoording. In deze blog staat Yannick Willems stil bij de voorgestelde maatregelen.

‘Turboliquidatie’

Een onderneming waarin geen activiteiten meer plaatsvinden kan door een besluit van haar aandeelhouders worden ontbonden. Als op dat moment geen baten meer in de onderneming aanwezig zijn, houdt de onderneming direct op te bestaan en kan zij uit het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK) worden uitgeschreven. Deze manier van ontbinden wordt in de praktijk ook wel een ‘turboliquidatie’ genoemd.

Beschikt de onderneming ten tijde dat het ontbindingsbesluit wordt genomen wel over baten? Dan is een turboliquidatie geen optie en moet worden overgegaan tot vereffening van deze baten. In dat geval wordt er een zogenoemde ‘vereffenaar’ aangesteld, die de nog aanwezige rechten ten gelde moet maken, alle schulden moet voldoen en het resterende overschot uit moet keren aan hen die daar aanspraak op kunnen maken. De onderneming houdt pas op te bestaan op het moment waarop de vereffening eindigt en dat is het tijdstip waarop geen aan de vereffenaar bekende baten meer aanwezig zijn.

Problemen met verdwenen ondernemingen

Het probleem met turboliquidaties is dat schuldeisers niet vooraf geïnformeerd hoeven te worden over het voornemen om een turboliquidatie toe te passen. Als gevolg daarvan raken schuldeisers veelal pas achteraf bekend met het verdwijnen van de geliquideerde onderneming.

Verder ontbreekt het schuldeisers aan relevante (financiële) informatie over de verdwenen onderneming op het moment dat het besluit tot ontbinding werd genomen. Voor het bestuur bestaat namelijk geen verplichting om daarover inzicht te verschaffen. Schuldeisers weten dus niet waarom baten ontbraken of per wanneer de onderneming precies haar activiteiten staakte. Daardoor bestaat er een risico dat fraude en/of misbruik onopgemerkt blijven.

In de uitzending van 20 oktober 2019 legde het onderzoeksprogramma De Monitor deze problemen pijnlijk bloot.

Voorgestelde maatregelen

Minister Dekker wil het hiervoor genoemde gebrek aan transparantie en de informatieachterstand bij schuldeisers verminderen. Als zijn voorstellen wet worden, worden schuldeisers beter in positie gebracht om tot een heropening te kunnen verzoeken of, in geval van benadeling, een civiele procedure te kunnen overwegen. Daartoe stelt Minister Dekker de volgende maatregelen voor:

1. Het bestuur wordt verplicht om een (slot)balans op te stellen en deze te deponeren bij het KvK. Aan deze slotbalans wordt tevens een verklaring van het bestuur toegevoegd, met daarin een uitleg waarom de baten ontbreken.
2. Het bestuur krijgt ook een bekendmakingsplicht. Daarbij moet het bestuur bekend maken dat zij haar onderneming ontbindt met toepassing van de turboliquidatie. Bij deze bekendmaking moet worden vermeld dat de (slot)balans en de jaarrekening ter inzage liggen bij het KvK.
3. Alle jaarrekeningen over alle eerdere boekjaren moeten openbaar gemaakt worden, voordat uitschrijving in het KvK kan plaatsvinden.

Hoe verder?

Over de exacte inhoud van de voorgestelde maatregelen gaat Minister Dekker in overleg met belanghebbende partijen. Naar aanleiding daarvan zal in de loop van 2020 een voorontwerp voor consultatie worden aangeboden. Wij houden u uiteraard van de voortgang op de hoogte.