Is een omgangsregeling tussen grootouders en kleinkinderen mogelijk?
08 aug 2022 Familierecht Anoeska van Ginderen
N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Geregeld word ik gebeld door een opa of oma met de vraag of het mogelijk is om voor hen een omgangsregeling met de kleinkinderen vast te laten stellen. In die gevallen ligt hun zoon of dochter in scheiding, of is het contact met hun zoon of dochter onder druk komen te staan en zien ze de kleinkinderen niet meer. En dat terwijl ze geregeld oppasten op de kleinkinderen…
Ik moet ze dan helaas vertellen dat, als de ouders van de kinderen hier niet aan mee willen werken, het op dit moment erg lastig is voor grootouders om een omgangsregeling vast te laten stellen door een rechter.
Momenteel is het namelijk zo dat grootouders in een gerechtelijke procedure moeten aantonen dat er sprake is van meer dan gebruikelijk contact met de kleinkinderen, een zogenaamde ‘nauwe persoonlijke betrekking’. Regelmatig oppassen of logeren van de kinderen bij opa en oma is daar niet voldoende voor. Als de rechter van oordeel is dat er geen sprake is van een nauwe persoonlijke betrekking, dan beoordeelt de rechter het verzoek tot vaststelling van de omgangsregeling verder niet inhoudelijk. Grootouders worden in dat geval niet-ontvankelijk verklaard. Daardoor wordt lang niet altijd recht gedaan aan de belangrijke positie die zij in het leven van de kleinkinderen hebben (gehad).
Maar.. er lijkt iets te gaan veranderen!
Wetsvoorstel omgang grootouders
Er is een wetsvoorstel aanhangig waarin het nieuwe uitgangspunt zal zijn dat in beginsel iedere grootouder een nauwe persoonlijke betrekking heeft met een kleinkind. Dit hoeft dan dus niet meer aangetoond te worden voordat het verzoek tot omgang ontvankelijk wordt verklaard. De toegang tot de rechter wordt door dit wetsvoorstel verruimd als het gaat om een verzoek tot omgang tussen grootouders en kleinkinderen. Hierdoor kan er meer recht gedaan worden aan het belang van het kind.
Wel kan het zijn dat er een omgangsregeling met een beperkte omvang of regelmaat wordt vastgesteld. Het contact tussen kinderen en hun (gescheiden) ouders staat op de eerste plaats en heeft voorrang op het contact met de grootouders. Grootouders kunnen weliswaar een stabiele en veilige plek voor de kinderen bieden, maar een omgangsregeling met grootouders kan er ook voor zorgen dat het conflict tussen de ouders versterkt wordt, met alle schadelijke gevolgen van dien. Een rechter moet elke situatie apart blijven beoordelen.
"Er is een wetsvoorstel aanhangig waarin het nieuwe uitgangspunt zal zijn dat in beginsel iedere grootouder een nauwe persoonlijke betrekking heeft met een kleinkind."
Hoe zal dit in de praktijk uitpakken?
Het is de vraag hoe dit in de praktijk zal uitpakken. Als de verwerende ouder van mening is dat de grootouders geen recht hebben op omgang, dan moet deze ouder het bewijsvermoeden van een nauwe persoonlijke betrekking zien te ontzenuwen. Dit zal zeker tot problemen gaan leiden. Want hoe toon je zoiets aan, nu hier meestal geen schriftelijke bewijsstukken van voorhanden zijn?
Hoe nu verder?
We houden de ontwikkelingen nauw in de gaten. Het wetsvoorstel moet nog worden aangenomen. Nadat het wetsvoorstel aangenomen is, zal de invoeringstermijn minimaal drie maanden zijn. De wetswijziging zal volgens vaste regels vervolgens ingaan per 1 januari of 1 juli.
Heb je naar aanleiding van dit blog vragen over omgang van grootouders met kleinkinderen? Neem dan nu contact met mij of een van mijn collega’s van de sectie Familierecht op. Wij staan voor je klaar en helpen je graag!
Meer blogs over familierecht
