Het aantal fietsongelukken neemt toe: wie is aansprakelijk?

20 jul 2021 Letselschaderecht Jolanda Broeders

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.

Het aantal fietsers dat met (ernstig) letsel op de spoedeisende hulp belandt, is in 10 jaar met 31% gestegen. Uit een onderzoek van expertisecentrum VeiligheidNL blijkt dat in 2018 46.800 fietsers de spoedeisende hulp hebben bezocht. Dit bracht maar liefst 440 miljoen euro aan medische- en verzuimkosten met zich mee. En alsof de duvel ermee speelde: in dezelfde week volgde het nieuws dat zowel schaatsheld Sven Kramer als zijn vader Yep, onafhankelijk van elkaar, betrokken waren geraakt bij een fietsongeval. Hoe zit het eigenlijk met aansprakelijkheid bij fietsongevallen?

Fiets botst met motorrijtuig

Sven Kramer was op de fiets op weg naar de ijsbaan, toen hij werd aangereden door een auto die uit een uitrit kwam. Hij raakte daarbij geblesseerd aan zijn knie en moet mogelijk de start van het schaatsseizoen missen. Zijn vader Yep reed een aantal dagen eerder met zijn racefiets vol tegen een lijnbus. Hij liep daarbij een gebroken nekwervel op, maar heeft het ziekenhuis inmiddels verlaten.

Als fietser heb je extra bescherming

In het verkeersrecht genieten fietsers en voetgangers als ‘zwakkere verkeersdeelnemers’ extra bescherming. Op het moment dat er dus een aanrijding plaatsvindt tussen een motorrijtuig en zo’n zwakkere verkeersdeelnemer geldt de hoofdregel van artikel 185 Wegenverkeerswet: dan ligt de aansprakelijkheid in principe altijd bij het motorrijtuig. Oók als de fietser een fout maakt omdat hij bijvoorbeeld door rood rijdt. Bestuurders van motorrijtuigen moeten namelijk rekening houden met fouten van fietsers en voetgangers.

Wanneer wordt van deze regel afgeweken?

Van deze hoofdregel wordt alleen afgeweken als er sprake is van overmacht aan de kant van de bestuurder van het motorrijtuig. Overmacht wordt alleen aangenomen als deze bestuurder geen enkel verwijt kan worden gemaakt én de fout van de fietser of voetganger zo onwaarschijnlijk is dat hij daarmee geen rekening kon en hoefde te houden. In de praktijk is dit vrijwel nooit het geval. Wel kan bij de verdeling van de schade rekening worden gehouden met de eigen schuld van het slachtoffer.

In de zaken van de Kramers zal de aansprakelijkheid voor de botsing van Sven niet zoveel problemen opleveren: de bestuurder van de auto is hoogstwaarschijnlijk aansprakelijk. Bij Yep zal het afhangen van de omstandigheden van het geval. Zat Yep echt helemaal niet op te letten? Of had de buschauffeur gezien of moeten zien dat er een of meer racefietsers achter hem zaten en remde hij te laat? Hoe het ook zit, ik hoop in ieder geval dat ze allebei spoedig herstellen.

Wil je meer weten over de aansprakelijkheid bij dit soort ongevallen? Lees dan het artikel ‘Aansprakelijkheid ongeval zwakkere verkeersdeelnemer en motorrijtuig?’

Fiets botst met fiets

Op het moment dat twee fietsers met elkaar botsen zijn de reguliere aansprakelijkheidsregels van toepassing. Erkent de ‘veroorzakende’ partij zijn aansprakelijkheid niet? Dan is de bewijslast voor de fietser met schade dus veel groter dan bij een ongeval tussen een fiets en een motorrijtuig. De fietser met schade zal dan moeten bewijzen dat er geen sprake was van een ongelukkige samenloop van omstandigheden, maar van een onrechtmatige daad. Het feit dat de veroorzaker van het ongeval slingerde, onverwachts remde of plotseling afsloeg zijn daarbij meestal wel redenen voor aansprakelijkheid.

Gelet op het feit dat het steeds drukker wordt op de weg en er met de opkomst van de elektrische fiets steeds meer mensen (hard!) gaan fietsen, is de verwachting dat er in de nabije toekomst ook steeds meer fiets-fietsbotsingen met ernstig letsel gaan plaatsvinden. In een eerder artikel over de maximumsnelheid op een fietspad, raadde mijn collega Margot de Wit dan ook al aan om een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren af te sluiten.

Hoe zit het bij een eenzijdig ongeval?

Uit een onderzoek naar fietsongevallen in 2016 blijkt dat 34% van de fietsers die een ongeluk krijgt dit wijt aan de toestand van de weg, zoals een glad wegdek of losliggend materiaal. Nu brengt deelname aan het verkeer risico’s voor fietsers met zich mee, maar dat betekent niet dat alle risico’s bij een eenzijdig ongeval voor de fietser zijn. Soms is het mogelijk om de wegbeheerder aansprakelijk te stellen. In het artikel ‘Zo stel je de wegbeheerder aansprakelijk voor schade’ geeft mijn collega Suzanne van Reedt Dordtland aan wanneer dit mogelijk is.

Advies nodig over aansprakelijkheid bij een fietsongeluk?

Heb je vragen over aansprakelijkheid bij een fietsongeluk? Of ben je als fietser betrokken geraakt bij een ongeval in het verkeer en heb je hierdoor (ernstig) letsel opgelopen en/of kosten moeten maken? Neem dan gerust contact op met letselschaderecht. We staan je graag te woord!

Neem contact op

Over de blogger
Jolanda Broeders

Jolanda werkt sinds 1995 bij AK Advocaten. Haar praktijk bestaat volledig uit letselschadezaken.

Meer artikelen van Jolanda Broeders
Jolanda Broeders

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.