Herstelkader rentederivaten nodeloos complex

21 dec 2016 Ondernemingsrecht AK Advocaten

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Op 19 december jl. is de definitieve versie van het zogenaamde Uniform Herstelkader Rentederivaten verschenen. Ter herinnering: vanaf 2005 verkochten banken op grote schaal relatief complexe financieringsconstructies aan mkb’ers (met name renteswaps). Deze dienden de mkb’er te beschermen tegen een stijging van de variabele rente (veelal Euriborrente). Deze rentederivaten bleken echter een groot aantal -voor de mkb’ers onvoorziene- ‘bijverschijnselen’ te hebben. Om deze bijverschijnselen te compenseren, heeft Minister Dijsselbloem een Derivatencommissie benoemd die met een Herstelkader diende te komen. Dat definitieve Herstelkader ligt er nu.

Nodeloos complex

Het Herstelkader dat nu voorligt, is nodeloos complex. Dat wordt met name veroorzaakt door het feit dat de Derivatencommissie heeft besloten dat feitelijk iedereen die een rentederivaat heeft gehad een bepaalde vorm van compensatie moet krijgen. Dat is in mijn ogen al een onbegrijpelijk uitgangspunt. Heel veel mkb’ers die een rentederivaat hebben gesloten, zijn immers niet geconfronteerd met de bijverschijnselen. Zij hebben op basis van het rentederivaat feitelijk gewoonweg een vaste rente betaald. Die rente mag uiteindelijk hoger zijn geweest dan de variabele rente (Euriborrente), maar dat is inherent aan de keuze die een mkb’er heeft gemaakt. Als hij voor een ‘gewone’ vaste rente had gekozen, dan zou hij immers ook meer hebben betaald dan de variabele (Euribor)rente. Vrijwel niemand kon vermoeden dat de Euribor tot de huidige historisch lage percentages zou dalen. Onbegrijpelijk is dat mkb’ers die eigenlijk dus geen last hebben gehad van enig bijverschijnsel nu nog een vorm van compensatie krijgen. Ik zie dat puur als een ‘cadeautje’. Ik heb dan ook volledig begrip voor het feit dat de Rabobank aanvankelijk zo tegenstribbelde om het Herstelkader te aanvaarden. Ik geef banken vrijwel nooit gelijk in hun standpunten over swap-zaken, maar in dit geval wel….;-)

Coulancevergoedingen leiden tot complexe berekeningen

Het gaat veel te ver om in het kader van dit blog alle facetten van het Herstelkader te behandelen. De grootste gemiste kansen zijn mijns inziens de navolgende:
  1. De Derivatencommissie had moeten afzien van een algehele coulancevergoeding. Ze hadden slechts een regeling moeten schrijven voor mkb’ers die zijn geconfronteerd met bijverschijnselen;
  2. Door dit niet te doen, ontstaan bijzonder complexe rekenformules voor de schadeberekening. Voor een gemiddelde mkb’er zullen deze niet te volgen zijn;
  3. Banken zullen zich in enorme bochten moeten wringen om uitvoering te geven aan het Herstelkader. Zij zullen worden geconfronteerd met een onvoorstelbare administratieve rompslomp die enorme mankracht vergt om een en ander door te voeren.

Oplossing voor banken

Volgens mij is er voor de banken een oplossing om de complexiteit van het Herstelkader te omzeilen. Wellicht kost dat meer aan cashout, maar het zal de banken uiteindelijk een enorm bedrag aan manuren schelen. De oplossing is simpel. Het Herstelkader geeft de banken een mogelijkheid om in afwijking van het Herstelkader te kiezen voor een andere oplossing. Die oplossing moet dan wel ‘financieel beter’ zijn voor de mkb-klant en generiek worden doorgevoerd. Dan lijkt de keuze mij eerlijk gezegd eenvoudig. Banken zouden ervoor kunnen kiezen om in ieder geval de (thans verplichte) coulancevergoeding uit te keren (verplicht voor zover de klant het Herstelkader ook accepteert). Vervolgens zouden de banken eenvoudig kunnen besluiten om opslagverhogingen die zij in het verleden hebben doorgevoerd op leningen ongedaan te maken. Hetgeen ter zake deze opslagverhogingen is betaald kunnen zij dan vergoeden. Door het ongedaan maken van opslagverhogingen en het terugbetalen van hetgeen op grond van opslagverhogingen is voldaan, doen de banken in feite niets anders dan hetgeen rechters al in veel zaken hebben beslist. Als banken de al eerder door de rechter aangewezen weg gaan volgen, geven ze wellicht even meer uit, maar besparen ze ook veel kosten. Fotocredits: Syda Productions / Fotolia

Over de blogger
AK Advocaten

AK Advocaten is één van de grotere advocatenkantoren in West-Brabant. Een sterk kantoor wordt gedragen door een team van sterke individuen.

Meer artikelen van AK Advocaten

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.