Het herzien van alimentatie, wanneer mag dat?

16 mrt 2016 Familierecht AK Advocaten

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Deze week werd ik gebeld door een dame. Ze vertelde me dat ze een brief had gekregen van haar ex-echtgenoot met het verzoek om het alimentatiebedrag te verlagen. Het ging hier om partneralimentatie. Ze vroeg zich af of dat zomaar kon, aangezien zij daar ten tijde van de echtscheiding met haar ex-echtgenoot toch een afspraak over had gemaakt met behulp van een mediator. Het leek me goed om hier eens nader bij stil te staan, omdat gescheiden mensen – veelal vrouwen – zich na een echtscheiding vaak onvoldoende bewust zijn van het feit dat alimentatie geen inkomensgarantie biedt.

Wat zijn de mogelijkheden?

Er zijn twee situaties die goed moeten worden onderscheiden:
  1. Het kan zijn dat er sprake is van gewijzigde omstandigheden op grond waarvan de alimentatieovereenkomst (in een echtscheidingsconvenant) of een alimentatiebeschikking van de rechter niet meer aan de wettelijke maatstaven voldoet. Die overeenkomst of beschikking kan dan worden gewijzigd of ingetrokken.
  2. Ook zou het zo kunnen zijn dat het alimentatiebedrag van meet af aan niet aan de wettelijke maatstaven heeft voldaan. Daarvan kan sprake zijn als de rechter bij het afgeven van de beschikking van onjuiste of onvolledige gegevens is uitgegaan. In het geval de alimentatie destijds in onderling overleg is overeengekomen en is vastgelegd in een overeenkomst, dan kan het voorkomen dat die alimentatieafspraak is aangegaan met grove miskenning van de wettelijke maatstaven.

Gewijzigde omstandigheden

In het eerste geval kan de kinder- of partneralimentatie worden aangepast met ingang van het moment dat de gewijzigde omstandigheden zijn ingetreden, zij het dat als dat leidt tot een terugbetalingsverplichting voor de ander, een rechter terughoudend dient te zijn in de mogelijkheid om de alimentatie met terugwerkende kracht te herzien.   Een wijziging van omstandigheden kan zich voordoen aan beide zijden. Denk aan het verlies van een baan of het arbeidsongeschikt raken van de alimentatiebetaler, of denk aan het meer gaan verdienen van de alimentatieontvanger. In alle gevallen is het belangrijk – voor diegene die er belang bij heeft – om dit zo spoedig mogelijk aan de orde te stellen bij de ander.  Ook het overlijden van de alimentatiebetaler doet de alimentatie eindigen. Als u alimentatie ontvangt, bent u zich dan ervan bewust dat alimentatie geen vast gegeven is!

Niet voldoen aan de wettelijke maatstaven

In het tweede geval kan de kinder- of partneralimentatie worden aangepast met ingang van de datum van het afgeven van de oorspronkelijke gerechtelijke uitspraak dan wel het tekenen van de alimentatieovereenkomst. Dat moment kan misschien wel jaren terug zijn geweest en brengt dus risico’s voor de alimentatieontvanger met zich mee als daarop wordt teruggekomen. Uit de rechtspraak volgt wel dat een beroep op deze herzieningsmogelijkheid niet altijd succesvol is. Namelijk als partijen destijds bewust zijn afgeweken van de wettelijke maatstaven, dan kan nadien niet worden gesteld dat er sprake is van een grove miskenning van de wettelijke maatstaven (die was er wel, maar partijen hebben daar dan nadrukkelijk voor gekozen). Die grove miskenning van de wettelijke maatstaven moet dus zijn gelegen in het onbewust afwijken van de wettelijke maatstaven, wil dit kunnen leiden tot een wijziging of intrekking van de beschikking of overeenkomst van destijds.

Uitspraak Gerechtshof Den Haag

Op 9 februari 2016 heeft het gerechtshof Den Haag zich over een dergelijke zaak gebogen.  Het gerechtshof oordeelde in deze zaak er sprake was van een duidelijke wanverhouding tussen de uitkering waartoe de rechter zou hebben beslist en de afspraak die partijen in casu hebben gemaakt en dat het convenant dus tot stand was gekomen met grove miskenning van de wettelijke maatstaven.  Van belang was partijen in dit geval niet bewust, maar door onjuist inzicht van de wettelijke maatstaven zijn afgeweken, zo overwoog het hof.     

Over de blogger
AK Advocaten

AK Advocaten is één van de grotere advocatenkantoren in West-Brabant. Een sterk kantoor wordt gedragen door een team van sterke individuen.

Meer artikelen van AK Advocaten

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.