Hoogte van het smartengeld

Op basis waarvan wordt de hoogte van het smartengeld bepaald? De hoogte wordt volgens de wet ‘naar billijkheid’ vastgesteld. Wat smartengeld is kun je lezen in het blog ‘Wat is Smartengeld?’. Maar wat is een ‘billijke vergoeding’ als een slachtoffer maanden in het ziekenhuis heeft gelegen en misschien wel voor de rest van zijn leven in een rolstoel moet doorbrengen? Het toekennen van smartengeld is niet eenvoudig en dat komt vooral omdat niet alle gevallen hetzelfde zijn. Er zijn wel een aantal factoren die van belang zijn bij het vaststellen van de hoogte van smartengeld. Het gaat echt om het persoonlijke leed van een slachtoffer. De volgende zaken zijn van belang voor het vaststellen van de hoogte van het smartengeld:

–      De aard van het ongeval

–      De aard, ernst en duur van het letsel

–      Leeftijd van het slachtoffer

–      De duur en aard van de behandelingen

–      Mate van functionele invaliditeit (tijdelijk of blijvende beperkingen)

–      Gederfde levensvreugde

De aard van het ongeval

De aard van het ongeval is een belangrijke factor voor de hoogte van het smartengeld. Bij de aard van het ongeval gaat het erom of iemand bijvoorbeeld per ongelijk een verkeersfout heeft gemaakt of expres iemand heeft neergeschoten. Welke intentie heeft de aansprakelijke persoon gehad? Hoe zwaarder de aard van het ongeval is, hoe hoger de schadevergoeding zal zijn.

De aard, ernst en duur van het letsel

De aard, ernst en duur van het letsel zijn ook een belangrijke factor bij het bepalen van de hoogte van het smartengeld. Er wordt gekeken naar het soort letsel dat iemand aan een ongeval heeft overgehouden. Is dat een kneuzing, een gebroken been, hersenletsel of een dwarslaesie? De ernst van het letsel houdt in dat er bij de vergoeding van de immateriële schade rekening wordt gehouden met hoe ernstig het letsel is. Zodra de ernst van het letsel heel erg is, dan zal de smartengeldvergoeding ook hoger zijn. Advocaten en rechters maken bij de vaststelling van het smartengeld gebruik van de Smartengeldgids van de ANWB. Hierin wordt de ernst van het letsel opgedeeld in verschillende categorieën. Bij kleine botbreuken (gering letsel) zal het smartengeld bijvoorbeeld minder hoog zijn dan wanneer iemand langere tijd bewusteloos of in coma (zwaar letsel) heeft gelegen. Als laatste nog de duur van het letsel. Dit houdt in dat er wordt gekeken naar hoe lang het letsel er is en er nog zal zijn. Als iemand zijn hele leven letsel zal overhouden aan een ongeval, dan is de schadevergoeding hoger dan wanneer het letsel van kortere duur is.

De leeftijd van het slachtoffer

De leeftijd van het slachtoffer op het moment dat hij het ongeval krijgt is erg belangrijk. Als je op jonge leeftijd een ernstig ongeval krijgt, dan zal je langer met de gevolgen van het ongeval moeten leven. De smartengeldbedragen zijn voor jonge mensen daarom over het algemeen ook wat hoger.

Ik wil meer weten over letselschaderecht

De duur en aard van de behandelingen

Als iemand levenslange medische begeleiding en controle nodig heeft of niet thuis kan worden verpleegd, maar in een psychiatrische inrichting of een verpleeghuis, dan heeft dit slachtoffer recht op een hoge(re) smartengeldvergoeding. Dit komt omdat de duur en de aard van de behandelingen ook een rol spelen bij de hoogte van het smartengeld. Stel dat een slachtoffer door het ongeval vele operaties moet ondergaan dan wordt dat dus ook meegewogen.

De mate van functionele invaliditeit 

Functionele invaliditeit ontstaat wanneer je als slachtoffer niet meer geneest van het letsel. Het slachtoffer houdt blijvende beperkingen over aan een ongeval en deze beperkingen genezen niet meer. Een medisch adviseur berekent het percentage invaliditeit over het blijvend letsel. Dit percentage is ook van belang voor de hoogte van het smartengeld.

De gederfde levensvreugde

De gederfde levensvreugde is de laatste factor die van belang is bij het vaststellen van het persoonlijke leed voor de hoogte van smartengeld. Gederfde levensvreugde is het moeten leven met het letsel als gevolg van het ongeval waardoor je minder van het leven kan genieten. Stel je kunt als (jonge) moeder niet meer voor je eigen kinderen zorgen of je loopt hele ernstige brandwonden op waardoor mensen je steeds nakijken op straat.

Jurisprudentie

Naast het persoonlijk leed wordt er gekeken naar de jurisprudentie. De jurisprudentie is het geheel van uitspraken van rechters. Er wordt gekeken naar eerdere uitspraken van rechters in vergelijkbare zaken en die zijn verzameld in de hiervoor genoemde Smartengeldgids van de ANWB. Het is moeilijk om een precies vergelijkbare zaak te vinden in de Smartengeldgids. Het gebeurt namelijk bijna nooit dat een slachtoffer exact hetzelfde letsel met dezelfde gevolgen heeft als een ander slachtoffer. Iedere letselschadezaak is daarom uniek.

Er is al jarenlang een discussie gaande over de vraag of de vergoedingen in Nederland niet veel te laag zijn. De schadevergoedingen in Nederland zijn als sinds de jaren negentig op hetzelfde niveau blijven hangen. Dit komt doordat de rechter bij de beoordeling van het smartengeld kijkt naar vergelijkbare zaken uit het verleden. In de literatuur en de rechtspraak wordt gezegd dat de maatschappelijke ontwikkelingen een verhoging van het smartengeld rechtvaardigen. Er wordt gewezen op de veranderde gevoelswaarde van geld en de toegenomen aandacht voor onrecht in de samenleving. Bovendien loopt Nederland achter op de rest van Europa. In de landen om ons heen worden hogere smartengeldbedragen uitgekeerd.

Er is de laatste jaren wel een stijgende lijn te zien in de vergoeding van immateriële schade. Rechters maken bij het vaststellen van de omvang van het smartengeld regelmatig gebruik van uitspraken van rechters in het buitenland. Uit de rechtspraak blijkt dit een verhogende werking te hebben.

Hoogste bedrag aan smartengeld in Nederland

De rechtbank Rotterdam wees op 24 december 2020 maar liefst € 350.000 aan smartengeld toe. Dit is het hoogste bedrag aan smartengeld ooit in Nederland. Tot aan deze uitspraak waren smartengeldbedragen van rond de € 250.000 de tot dan toe hoogste bedragen die waren toegewezen. In deze zaak ging het om een 35-jarige Rotterdammer die het slachtoffer werd van zware mishandeling in zijn eigen woning door een bekende. Het slachtoffer kreeg een aantal flinke klappen tegen zijn hoofd waarna hij in coma raakte. Het slachtoffer liep blijvend hersenletsel op met als gevolg een halfzijdige verlamming. Hij is nu en in de toekomst volledig afhankelijk van intensieve verpleging, verzorging en begeleiding. De rechtbank overweegt dat hier sprake is van zwaar lichamelijk letsel en wees dus een smartengeldvergoeding van € 350.000 toe.

Het bedrag van € 350.000 is echter nog steeds veel lager dan de bedragen die in andere landen worden uitgekeerd, zoals bijvoorbeeld in Duitsland. In Duitsland heeft een rechter op 6 november 2019 een smartengeldvergoeding van € 800.000 toegekend aan een 17-jarig slachtoffer dat door een medische behandelfout zeer ernstig blijvend hersenletsel had opgelopen. De ontwikkelingen in andere landen met betrekking tot de toegekende smartengeldbedragen zijn niet beslissend voor de in Nederland toe te kennen bedragen. Dit brengt niet met zich mee dat op die ontwikkelingen geen acht mag worden geslagen. Een verhoging van het smartengeldniveau is in Nederland wenselijk. Er kan geconcludeerd worden dat er langzamerhand wel een stijging te zien is in de smartengeldvergoedingen de komende jaren, maar alsnog loopt Nederland achter op andere landen in Europa.

Wil jij weten wat een redelijke vergoeding voor het smartengeld is in jouw zaak, vraag het een van onze specialisten?

Ik ga contact opnemen