Individuele afspraken wijken voor cao afspraken

Uit de dagelijkse praktijk: Een werkgever vraagt een werknemer vanwege een bedrijfseconomisch slechte situatie in te stemmen met een tijdelijke verlaging van het loon. Tussen werkgever en werknemer wordt daarover per e-mail gecommuniceerd en uiteindelijk stemt de werknemer ermee in dat er een lager salaris wordt voldaan, lager dan het loon dat de cao voorschrijft.

Afwijken van de cao

In de rechtspraak is vaker geoordeeld over zaken waarin een werkgever met uitdrukkelijke instemming van een werknemer afwijkt van de toepasselijke cao. Het ligt niet voor de hand dat een werknemer tegen het niet volgen van de cao opkomt indien met de werkgever uitdrukkelijke afspraken zijn gemaakt over van de cao afwijkende arbeidsvoorwaarden. Een vakbond kan echter ook tegen het niet volgen van de cao in het geweer komen. Zelfs al zijn de ‘individuele’ afspraken heel duidelijk, dan nog dienen deze doorgaans te wijken voor ‘collectieve’ afspraken, vastgelegd in een cao. Zeker indien een cao algemeen verbindend is verklaard. In dat geval gelden de cao bepalingen voor alle werkgevers en werknemers die vallen onder de werkingssfeer van de betreffende cao. Afwijken van een cao ten nadele van een werknemer is in dat geval niet toegestaan. Een afspraak tussen een werkgever en een werknemer die strijdig is met een cao door welke zij zijn gebonden is nietig. In plaats van die afspraak geldt de cao-bepaling.

Collectieve afspraken gaan voor

Uit verschillende uitspraken blijkt de kracht van de algemeen verbindend verklaarde cao. Individuele afspraken tussen werkgever en werknemer, hoe duidelijk ook, moeten wijken voor collectieve afspraken.