Juridische mogelijkheden slachtoffers kluisdiefstal nog beperkt

14 mrt 2018 Ondernemingsrecht AK Advocaten

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Honderden huurders van kluisjes bij de Rabobank te Oudenbosch werden in het weekend van 3 en 4 maart jongstleden slachtoffer van een brutale bankroof. Wat zijn de juridische gevolgen voor de slachtoffers van deze kluisdiefstal?

De huurovereenkomst en algemene voorwaarden

De bank heeft met de gebruikers van de kluisjes in haar vestiging in Oudenbosch huurovereenkomsten gesloten. De huurovereenkomsten (die ik heb gezien) bevatten de zin dat de huurder verklaart de algemene voorwaarden voor huurcontracten van safeloketten van de Rabobank te hebben ontvangen en te kennen. In deze algemene voorwaarden is bepaald dat de bank aansprakelijk is voor aangetoonde schade van de huurder door verlies van of schade aan de inhoud van het gehuurde safeloket. De aansprakelijkheid van de bank wordt altijd beperkt tot € 45.000,--. De bank sluit aansprakelijkheid voor gederfde winst, gevolgschade of indirecte schade en immateriële schade uit.

De positie van bedrijfsmatige huurders

Voor bedrijven die een kluis hebben gehuurd, houdt het dan al gauw op. Ze zijn akkoord gegaan met een beperking van de mogelijkheid tot verhaal van schade en ze zijn daaraan gebonden. Vraag is natuurlijk wel hoe je vervolgens aantoont wat je in de kluis had liggen.

De positie van particulieren

Voor particulieren ligt het iets genuanceerder. Een bepaling in een overeenkomst tussen een bank en een particulier, waarbij de bank haar verplichting tot schadevergoeding beperkt, staat in de wet op de zogenaamde grijze lijst. Zo’n bepaling wordt vermoed “onredelijk bezwarend” te zijn. Een particulier kan dan proberen via de rechter die bepaling te vernietigen. De beperking van aansprakelijkheid is, als de rechter die mening volgt, dan helemaal van de baan. De bank kan in die procedure echter tegenwerpen dat de bepaling niet onredelijk bezwarend is. In een toelichting op de betreffende wetsbepaling wordt gesteld dat een bepaling niet onredelijk bezwarend is als de gebruiker van de algemene voorwaarden (de bank) zich niet tegen het geopenbaarde risico (de diefstal uit kluisjes) kan verzekeren. Dat laatste zal hier waarschijnlijk het geval zijn: gevoeglijk mag worden aangenomen dat niet één verzekeraar in Nederland de onbekende inhoud van kluizen verzekert. De kans dat een rechter de betreffende schadebeperking vernietigt, acht ik op dit moment dan ook vrijwel uitgesloten. Ik ga er daarom ook van uit dat particulieren aan de beperking door de bank van haar aansprakelijkheid zijn gebonden.

Schade aantonen

Zelfs al zou een rechter de betreffende bepaling vernietigen, dan rijst de vraag of de huurder van de kluis daar veel mee opschiet. Het zal nog steeds aan de huurder zijn om dan aan te tonen wat zijn schade is door aan te tonen wat er in zijn of haar kluis lag. Er is niet veel fantasie voor nodig om te concluderen dat dat in de meeste gevallen vrijwel onmogelijk zal zijn. In de media en in berichtgeving van de bank is te lezen dat veel sieraden, muntgeld en andere objecten achtergelaten zouden zijn. Dat duidt er op dat de dieven het op een andere buit hadden voorzien. Ook dan is er niet veel fantasie voor nodig om te vermoeden waar de dieven het wel op hadden gemunt. Die schade zal al helemaal niet aan te tonen zijn (los van de vraag of dat fiscaal nu wel zo handig is).

Wat als de bank een zeer ernstig verwijt valt te maken?

Dat staat op dit moment zeker nog niet vast. Het vorenstaande komt anders te liggen als zou blijken dat de diefstal een “inside job” is, ofwel het scenario dat iemand van de bank zelf betrokken is. Daarnaast zal een bank ook niet wegkomen met een beroep op haar schadebeperking als blijkt dat ze schromelijk tekort geschoten is in de beveiliging. Verondersteld mag worden dat in die gevallen de rechter zal aannemen dat de bank zich niet in redelijkheid en billijkheid op de beperking van haar aansprakelijkheid in de algemene voorwaarden kan en mag beroepen. Maar altijd blijft de vraag: hoe toon je de schade aan? Het bewijs van de schade blijft altijd bij de klant.

Wat kunnen slachtoffers van de kluisdiefstal nu het beste doen?

De oproep van een anoniem gebleven slachtoffer om de krachten te bundelen (al dan niet door het inhuren van een advocaat), is prima. De vraag is echter of dat op dit moment al veel zoden aan de dijk zal zetten. Inderdaad kan een advocaat namens een groep slachtoffers aan de rechter de vraag voorleggen of het schadebeperkingsbeding onredelijk bezwarend is, maar de uitkomst van die zaak laat zich naar mijn mening op dit moment raden. Eerst zal er meer duidelijkheid moeten komen over de achtergronden van de roof. Zelfs al zou de rechter het beding vernietigen of grove schuld van de bank aannemen, dan zal toch ieder slachtoffer individueel aanlopen tegen het bewijs van zijn schade: een grote horde om te nemen! Voorlopig lijkt dus goed contact met de bank en justitie de voorkeur te hebben boven een sprint naar de rechtbank. Fotocredits: Chekunov Alexandr / Adobe Stock

Over de blogger
AK Advocaten

AK Advocaten is één van de grotere advocatenkantoren in West-Brabant. Een sterk kantoor wordt gedragen door een team van sterke individuen.

Meer artikelen van AK Advocaten

Eén reactie op “Juridische mogelijkheden slachtoffers kluisdiefstal nog beperkt”

  1. Wordt hier niet voorbijgegaan aan het feit dat slachtoffers gedupeerden zijn van de bank en niet van een verzekeringsmaatschappij. De eerstverantwoordelijke lijkt mij de bank, hoe die dan op haar beurt wordt schadeloos gesteld is toch niet de zaak van de gedupeerden.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.