22 apr 2025 Letselschaderecht Ruben van Dijk
Op zaterdag 26 april 2025 is het weer zover: Koningsdag! Je leest het goed, Koningsdag wordt dit jaar niet op 27 april, maar op 26 april gevierd. Omdat de verjaardag van onze koning dit jaar op een zondag valt, wordt Koningsdag een dag vervroegd. Al sinds 1980 wordt het feest nooit op zondag gevierd, vanwege de religieuze rustdag. Het feest wordt daarom automatisch een dag vervroegd. Dat heeft toenmalig koningin Juliana vastgelegd in een koninklijk besluit.
Ook dit jaar worden er traditiegetrouw door het hele land evenementen en feesten georganiseerd om de verjaardag van de koning te vieren. Evenementen waarbij vaak ook de nodige alcohol wordt gedronken. Stel, jij staat met een groep vrienden op zo’n feest. Eén vriend zou de Bob zijn, maar… het is mooi weer, het is gezellig en het bier smaakt bijzonder goed. En hoe groot is de kans op een ongeluk als die vriend na die acht biertjes alsnog achter het stuur kruipt? In dit blog zal ik de gevolgen voor jou bespreken als die vriend, die alsnog achter het stuur kruipt, een eenzijdig ongeluk veroorzaakt waardoor jij als passagier letsel oploopt.
Het is in Nederland verplicht om een WAM-verzekering af te sluiten (Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen). De WAM-verzekeraar is verplicht om schades die in het verkeer ontstaan en waarbij een motorrijtuig betrokken is, af te wikkelen. Als jij echter bij iemand in de auto of achterop de scooter stapt, terwijl je weet dat diegene (teveel) gedronken heeft, loop je het risico dat de WAM-verzekeraar jouw schade niet volledig zal betalen. Rechters in Nederland zijn het er over het algemeen over eens dat er dan sprake is van eigen schuld. Je wist immers dat die vriend te veel alcohol had gedronken. Dat had je ervan moeten weerhouden om als passagier mee te rijden. Het feit dat je het dan toch doet, kan je dan worden toegerekend (lees: tegengeworpen). Dit levert eigen schuld op.
Wat betekent dit dan voor jouw schade? Dit betekent dat een deel van jouw schade voor eigen rekening blijft. De WAM-verzekeraar van jouw vriend hoeft dan het zogeheten percentage eigen schuld niet te vergoeden. De rechter stelt dit percentage vast aan de hand van de omstandigheden van het geval. Wist jij dat die vriend (teveel) alchohol had gedronken? Ben jij de hele tijd bij die vriend gebleven? Op wat voor bijeenkomst/gelegenheid was jij voordat je bij de bestuurder instapte? Laten we ervan uitgaan dat je wist dat die vriend teveel had gedronken. Als de zaak dan voor de rechter komt, zal de rechter vermoedelijk een percentage van 25% eigen schuld vaststellen. Dat doet de rechter meestal ook in letselschadezaken waarbij iemand geen gordel heeft gedragen (de zogeheten gordelkorting). Deze 25% is in het algemeen de ondergrens.
In een zaak waarbij de passagier bij een beschonken bestuurder achterop de scooter zat en onder meer schedelbasisbreuken, gehoorschade, beschadiging van de aangezichtszenuw en hersenletsel opliep, oordeelde de rechter ook dat er sprake was van 25% eigen schuld (zie: ECLI:NL:RBGEL:2023:1089). De rechter heeft hier wel nog een zogeheten billijkheidscorrectie op toegepast. Door toepassing van deze correctie kan de schuld-verdeling aangepast worden. Hiervoor kijkt de rechter ook weer naar de omstandigheden van het geval. De rechter nam in de genoemde zaak in overweging dat er sprake was van ernstig en blijvend letsel. Het slachtoffer zou voor de rest van haar leven last blijven houden van gehoorschade en zou blijvend periodieke botoxinjecties nodig hebben in haar gezicht als gevolg van het ongeval. Na toepassing van de billijkheidscorrectie oordeelde de rechter daarom dat het percentage eigen schuld niet 25%, maar 20% moest zijn.
Als de rechter oordeelt dat er sprake is van eigen schuld, dan kan dit grote financiële gevolgen hebben. Mocht er alleen sprake zijn van licht letsel – kort gezegd: letsel dat binnen zes maanden zonder complicaties volledig geneest – dan valt de schade meestal wel mee. Maar ben je zelfstandige en loop je ernstig en blijvend letsel op – dan zijn de financiële gevolgen vaak niet te overzien. Hoe ‘laag’ je schade ook is, je wilt niet in deze positie terechtkomen. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Kortom: je kan die vriend de 26e best bierkoning laten zijn, maar regel dan vooral een andere Bob!
Vragen naar aanleiding van dit blog of ben jij zelf ook slachtoffer geweest van letsel? Neem dan contact op met mij of een van mijn collega’s van de sectie letselschaderecht.
Ruben heeft in augustus 2024 zijn tweede master, contracten- en aansprakelijkheidsrecht, afgerond aan de Universiteit van Tilburg. Eerder rondde hij al de master Ondernemingsrecht af.
Meer artikelen van Ruben van Dijk