Mijn ouders zijn het ermee eens, of toch niet?

Als we de kranten en de oudere generatie mogen geloven, dan zijn minderjarigen door de decennia heen steeds zelfstandiger en mondiger geworden. Naar mijn mening een positieve ontwikkeling, omdat daardoor ook meer en beter wordt geluisterd naar de stem van het kind, bijvoorbeeld in een echtscheidingsprocedure. Toch kan door deze toegenomen zelfstandigheid ook verwarring ontstaan, onder meer waar het de vraag betreft of een minderjarige ook steeds zelfstandig rechtshandelingen mag verrichten (waaronder bijvoorbeeld het aangaan van een overeenkomst wordt verstaan). In de zaak die recent speelde bij de rechtbank Limburg was in geschil of tussen een bekende sportschoolketen en een minderjarige van destijds 16 jaar oud een overeenkomst tot stand was gekomen.

Wat was er aan de hand?

Een 16-jarige jongen had een inschrijfformulier van de sportschool ingevuld en ondertekend en aangegeven dat hij een jaarabonnement wenste, waarbij de contributie (€ 15,95 per maand) maandelijks zou worden betaald. Vervolgens heeft hij binnen een week aangegeven dat hij afzag van de inschrijving. De sportschool heeft de minderjarige daarna toch aangemaand tot betaling. De vader van de minderjarige heeft de sportschool korte tijd nadien geïnformeerd dat hij zijn zoon geen toestemming had gegeven voor het sluiten van de overeenkomst. In de procedure stelde de sportschoolketen zich op het standpunt dat zij met de minderjarige een overeenkomst was aangegaan, op basis waarvan de minderjarige verplicht was om de contributie over dat jaar te betalen aan de sportschoolketen.

Oordeel kantonrechter

De kantonrechter oordeelde dat de minderjarige bekwaam is om rechtshandelingen te verrichten, mits hij handelt met toestemming van zijn wettelijke vertegenwoordiger. Dit is degene die het gezag of de voogdij over een minderjarige uitoefent. De wet geeft aan dat deze toestemming niet expliciet hoeft te worden gegeven, maar dat toestemming wordt verondersteld te zijn verleend als het gaat om een rechtshandeling waarvan het gebruikelijk is dat een minderjarige van een bepaalde leeftijd deze zelfstandig verricht. Op basis hiervan hoeven derden niet steeds de toestemming van de ouders of voogd na te gaan. Maar, zo oordeelde de kantonrechter, op het moment dat blijkt dat de ouder bezwaar heeft tegen de verrichtte rechtshandeling, dan is de rechtshandeling vernietigbaar. De sportschoolketen had derhalve de overeenkomst met de minderjarige moeten vernietigen. Volgens de kantonrechter is er daarom geen overeenkomst tot stand gekomen en de vordering van de sportschoolketen wordt dan ook afgewezen. De scheidslijn tussen welke rechtshandelingen een minderjarige wel en niet zonder toestemming mag verrichten, is door de jaren heen steeds dunner geworden. Dat een minderjarige van 15 jaar oud zonder toestemming van zijn ouders een computerspel koopt, is geaccepteerd. Maar de vraag of een minderjarige van 16 jaar oud, met het geld dat hij bij zijn bijbaantje heeft verdiend, zelfstandig een scooter mag kopen, is lastiger te beantwoorden. Mijn advies is daarom om steeds goed te overleggen met uw minderjarige zoon of dochter. En mocht hij of zij toch een aankoop hebben gedaan of een overeenkomst hebben gesloten waar u niet mee kunt instemmen, trek dan tijdig aan de bel bij de andere partij en informeer diegene schriftelijk dat de rechtshandeling wordt vernietigd.

Vernietiging van de overeenkomst

Vernietiging van een overeenkomst heeft terugwerkende kracht. Dat houdt in dat de overeenkomst juridisch gezien nooit heeft bestaan na vernietiging. Na de vernietiging moeten de inmiddels nagekomen onderdelen van de overeenkomst wel worden teruggedraaid: het computerspel of de scooter moeten worden teruggebracht naar de verkoper en het aankoopbedrag moet worden terugbetaald aan de minderjarige. Het vernietigen van de overeenkomst kunt u schriftelijk en buiten de rechter om doen. Indien de wederpartij niet meewerkt aan het terugdraaien van de (gevolgen van de) overeenkomst, dan doet u er verstandig aan om een advocaat in te schakelen. De sectie Familierecht van AK Advocaten houdt iedere donderdagochtend van 09.00 tot 10.00 uur een gratis en vrijblijvend inloopspreekuur. Fotocredits: Fotolia