21 jan 2022 Familierecht Anoeska van Ginderen
Ik kom net terug van een bespreking als ik een briefje op mijn bureau zie liggen met de vraag of ik Mark zo snel mogelijk kan terugbellen.
3 jaar geleden heb ik Mark bijgestaan bij zijn scheiding van Vera. In onderling overleg is het ons destijds gelukt om een passende regeling te treffen. Als ik hem bel, vraag ik eerst hoe het met hem gaat. Eigenlijk best goed, antwoordt hij. Hij heeft nog veel contact met Vera over de kinderen en dat verloopt naar wens, maar nu is er een probleem gerezen waar ze samen echt niet uitkomen.
Hun kinderen Floris en Maartje willen zich laten vaccineren tegen corona. Floris is 12 jaar en Maartje is 8 jaar oud. Mark vindt het prima dat ze zich willen laten vaccineren, maar Vera is hier fel op tegen. Zij vindt het niet verstandig om de kinderen te laten vaccineren, omdat niet zeker is wat de gevolgen op lange termijn zijn.
Mark vraagt mij wat hij nu het beste kan doen. Ik vertel hem dat over dit onderwerp al meerdere uitspraken door rechters zijn gedaan en dat hieruit duidelijke conclusies getrokken kunnen worden.
Mark en Vera hebben gezamenlijk gezag over Floris en Maartje. Dat houdt in dat zij allebei verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en verzorging van de kinderen. In de praktijk betekent dit dat beide ouders voor heel veel dingen toestemming moeten geven. Mocht een van de ouders geen toestemming geven voor een gezagskwestie, zoals bijvoorbeeld het laten vaccineren tegen corona, dan kan de andere ouder vervangende toestemming aan de rechter vragen. De rechter kijkt naar alle belangen en maakt op basis hiervan een beslissing. Opgemerkt moet worden dat een kind zelf ook rechtstreeks hiertoe een verzoek aan de rechtbank mag doen.
Recentelijk zijn een aantal uitspraken gedaan over het vaccineren tegen corona van kinderen jonger dan 12 jaar, waarbij één van de ouders geen toestemming verleende. In deze uitspraken werd door de rechter vervangende toestemming voor de vaccinatie gegeven.
Kort gezegd oordeelde de rechtbank dat als kinderen zelf gevaccineerd willen worden, vaccineren in hun belang is. De risico’s van vaccineren zouden minimaal zijn en het positieve advies van de Gezondheidsraad was ook duidelijk.
In twee andere uitspraken vroeg niet één van de ouders om vervangende toestemming om een kind te mogen laten vaccineren, maar stuurde het kind zelf een brief naar de rechtbank.
Uit de wet volgt dat het uitgangspunt is dat voor vaccinatie van een kind tussen 12 en 16 jaar de toestemming nodig is van het kind zelf en van zijn ouders die het gezag hebben. Wanneer de ouders – of een van beide – echter de toestemming weigert, kan de vaccinatie toch plaatsvinden als de vaccinatie nodig is om ernstig nadeel te voorkomen en als het kind goed heeft nagedacht over zijn/haar wens en bij zijn/haar wens blijft.
In een van uitspraken ging het om een 12-jarige. Zijn oma was ongeneselijk ziek en hij wilde graag onbelast contact met haar kunnen hebben. De rechter verleende in dit geval eveneens vervangende toestemming.
In een ander geval, waarbij het ging om een 15-jarige kwam de rechtbank tot de conclusie dat zij zich op grond van het bovenstaande sowieso zou kunnen laten vaccineren, ook zonder toestemming van haar ouders. Met vaccineren zou namelijk ernstig nadeel voorkomen kunnen worden én het kind had zich goed laten informeren over de voor- en nadelen van vaccinatie. Vervangende toestemming was dus niet aan de orde.
Kinderen van 16 jaar en ouder mogen zelf bepalen of zij zich willen vaccineren of niet. Als ouder kan je dit in principe niet weigeren.
In de gepubliceerde uitspraken is er iedere keer vervangende toestemming verleend om een kind te mogen laten vaccineren. Verwachting is dat dit ook het geval zou zijn als Mark een procedure zou starten. We spreken af dat hij hierover nogmaals met Vera in gesprek gaat en dat als het hen echt niet lukt om samen afspraken te maken, hij mij de opdracht zal geven om namens hem vervangende toestemming aan de rechter te vragen.
Heb je naar aanleiding van dit blog vragen over toestemming bij vaccinatie van kinderen? En lukt het jou zelf niet om goede afspraken met jouw ex-partner over het vaccineren van de kinderen te maken? Neem dan nu contact op met onze specialisten van de sectie Familierecht. Wij staan voor je klaar en helpen je graag!
Geschreven door Anouk Hansma en Esmée Verschuren
Anoeska is gespecialiseerd in het familierecht. Zij is zowel advocaat als mediator. Haar praktijk bestaat voornamelijk uit echtscheidingen en de verbreking van samenlevingen.
Meer artikelen van Anoeska van Ginderen