Geen voorzienbaarheid, alsnog tegemoetkoming in de planschade!
16 jun 2025 Omgevingsrecht Renata Königel
Op 21 mei 2025 heeft de Raad van State uitspraak gedaan in een planschadezaak over het windpark Spui die is behandeld door Renata Königel. De kern van de zaak draaide om de voorzienbaarheid. Volgens het bevoegd gezag zou de komst van het windpark voorzienbaar zijn ten tijde van de aankoop van de woning / het pand, waardoor geen recht zou bestaan op een tegemoetkoming in de planschade. Zowel de rechtbank als de Raad van State stelden Renata in het gelijk, waardoor alsnog een tegemoetkoming in de planschade moest worden uitgekeerd. De uitspraak is hier te lezen. In dit blog wordt ingegaan op deze uitspraak.
Voorzienbaarheid
Bij de beoordeling van een planschadeverzoek moet worden beoordeeld of de ontwikkeling ten tijde van de aankoop van het onroerend goed voorzienbaar was. De Raad van State beoordeelt de voorzienbaarheid volgens de volgende standaardoverweging. Bestond voor een redelijk denkend en handelend koper ten tijde van de investeringsbeslissing aanleiding om rekening te houden met de kans dat de ontwikkeling zou plaatsvinden? Hierbij houdt de Raad van State rekening met concrete beleidsvoornemens die openbaar zijn gemaakt. Het beleidsvoornemen hoeft geen formele status te hebben. Het beleidsvoornemen moet echter wel op juiste wijze bekend zijn gemaakt, zodat dit ook daadwerkelijk raadpleegbaar was ten tijde van de aankoop. En juist daar ging het in deze zaak mis.
Beleidsvoornemen moet op juiste wijze bekend zijn gemaakt en ter inzage zijn gelegd
In de onderhavige zaak zou de locatie van het windpark Spui volgens het bevoegd gezag in de provinciale ontwerp Nota Wervel en de vastgestelde Nota Wervel zijn opgenomen. Het bevoegd gezag kon echter geen stukken overleggen waaruit bleek dat de (ontwerp) Nota Wervel daadwerkelijk bekend was gemaakt, op juiste wijze bekend was gemaakt ter inzage was gelegd.
Het bevoegd gezag had met screenshots uit de “Wayback-machine” geprobeerd aan te tonen dat de (ontwerp) Nota Wervel ten tijde van de aankoop op de website van het bevoegd gezag stond. De Raad van State oordeelde dat met de screenshots niet aannemelijk is gemaakt dat de Nota Wervel toen ook daadwerkelijk op de website van het bevoegd gezag stond. Ook is met de screenshots niet aannemelijk gemaakt dat de (ontwerp) Nota Wervel op juiste wijze bekend is gemaakt en ter inzage is gelegd.
Veder had het bevoegd gezag persberichten die op zijn website stond over de Nota Wervel overgelegd. Daarin was echter slechts vermeld dat er beleid was vastgesteld voor (mogelijke) locaties voor windturbines in de provincie. Er waren ook enkele concrete locaties genoemd, maar niet de locatie van het windpark Spui. De persberichten waren daarom volgens de Afdeling onvoldoende om voorzienbaarheid aan te nemen.
Ook een overlegde oproep voor een vergadering van de Provinciale Staten was onvoldoende. Volgens de Raad van State moet een redelijk denkend en handelen koper uit de bekendmaking kunnen afleiden of welk gebied het beleidsvoornemen betrekking heeft en wat de zakelijke inhoud is. De oproep was niet voldoende, omdat hieruit niet kon worden afgeleid dat het om vaststelling van beleid voor dit windpark zou gaan. In de oproep was namelijk te algemeen aangegeven dat het om de vaststelling van windenergiebeleid ging.
Ook een artikel in een lokale krant was onvoldoende. Het krantenartikel was van een journalist afkomstig en de krant werd niet in de woonomgeving van de aanvrager bezorgd.
Zelfs het feit dat zienswijzen tegen de ontwerp Nota Wervel bekend zijn gemaakt, zegt volgens de Raad van State niets.
Gevolg, er moet alsnog een tegemoetkoming in de planschade worden toegekend. Een mooie uitkomst dus.
''De Raad van State oordeelde op 21 mei 2025 dat de komst van windpark Spui niet voorzienbaar was ten tijde van de aankoop van het onroerend goed, omdat het beleidsvoornemen niet op juiste wijze bekend was gemaakt. Hierdoor kreeg de aanvrager alsnog een tegemoetkoming in de planschade, ondanks eerdere afwijzing door het bevoegd gezag.''
Nadeelcompensatie
Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Met de komst van de Omgevingswet is er veel veranderd. Zo wordt planschade nu nadeelcompensatie en geldt standaard een normaal maatschappelijk risico van 4% genoemd.
Meer weten?
Hebt u te maken met planschade of nadeelcompensatie. Neem contact op met Renata Königel of een van de collega’s van de sectie Omgevingsrecht!
Meer blogs over omgevingsrecht
