10 apr 2025 Omgevingsrecht Renata Königel
In bepaalde gevallen kan de overheid uw eigendom afnemen, bijvoorbeeld voor de aanleg van een nieuwe weg. Bijvoorbeeld de nieuwe Randweg bij Rijsbergen. De gemeenteraad van de gemeente Zundert besloot kortgeleden het plan voor de randweg verder uit te werken. Wat gebeurt er bij onteigening? En wat kan een advocaat voor u betekenen? Hierbij wordt in deze blog stilgestaan.
Onteigenen is ingrijpend en kan daarom alleen als dit noodzakelijk en urgent is en er een onteigeningsbelang is. Het onteigeningsbelang is het algemeen belang van ontwikkeling, gebruik of beheer van de fysieke leefomgeving, zoals de aanleg van een weg, spoorlijn, brug, etc. Het onteigeningsbelang moet voldoende concreet in een omgevingsplan, omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (bopa) of een projectbesluit zijn uitgewerkt. Als u wordt onteigend hebt u recht op volledige schadeloosstelling van de schade die rechtstreeks en noodzakelijk gevolg is van de onteigening.
Door de komst van de Omgevingswet per 2024 is de onteigeningsprocedure flink veranderd en complexer geworden. Vroeger bestond de onteigeningsprocedure uit 2 fases: de administratieve procedure en de onteigeningsprocedure bij de civiele rechter. Per 1 januari 2024 heeft de onteigeningsprocedure 3 fases: de onteigeningsbeschikking en bekrachtiging, de schadeloosstellingsprocedure en de inschrijving van de onteigeningsakte. Wat gebeurt er allemaal in de onteigeningsprocedure?
Voordat de onteigeningsprocedure wordt opgestart, moet de overheid proberen uw eigendom minnelijk te verwerven. Er wordt met u overlegd en worden biedingen gedaan. Wat is de werkelijke waarde van uw woning, pand of grond? Deze fase roept vaak veel vragen en emoties op. Een onteigeningsadvocaat kan u in deze fase bijstaan, adviseren en proberen een beter bod te krijgen.
Lukt de minnelijke verwerving niet dan legt het bestuursorgaan een ontwerp-onteigeningsbeschikking ter inzage. Het bevoegd bestuursorgaan is de gemeenteraad, algemeen bestuur van het waterschap, het college van Provinciale Staten van de provincie of de verantwoordelijke minister. Tegen de ontwerp-onteigeningsbeschikking kunnen zienswijzen worden ingebracht. Een advocaat weet wat en niet met succes in de zienswijze kan worden vermeld en kan deze opstellen.
Na de bekendmaking van de onteigeningsbeschikking, kan de onteigenaar bij de rechtbank een verzoek tot vaststelling van de schadeloosstelling indienen. In dat geval lopen de fase van de onteigeningsbeschikking en schadeloosstelling parallel aan elkaar.
Vervolgens dient het bestuursorgaan een bekrachtigingsverzoek in bij de rechtbank (bestuursrechter). Hiertegen kunnen bedenkingen worden ingediend. Een advocaat kan die bedenkingen opstellen, is bekend met de relevante rechtspraak en kent de procedures. De rechtbank toetst vervolgens de onteigeningsbeschikking en bekrachtigt deze.
Tegen de uitspraak van de rechtbank staat hoger beroep open bij de Raad van State. Het hoger beroep kan door de advocaat worden opgesteld.
Als geen hoger beroep wordt ingesteld of als wel hoger beroep wordt ingesteld, na de uitspraak, treedt de onteigeningsbeschikking in werking.
Hierna volgt de schadeloosstellingsprocedure bij de rechtbank (civiele rechter). De rechtbank stelt in deze fase de schadeloosstelling vast. De advocaat kan tijdens de schadeloosstellingsprocedure namens u optreden en proberen een hogere schadeloosstelling te verkrijgen. Tegen de schadeloosstellingsbeschikking staat cassatie open bij de Hoge Raad.
In de laatste fase wordt de onteigeningsakte in de openbare registers ingeschreven. Hierna gaat de eigendom van het onteigende over op de onteigenaar.
Er komt heel wat op u af als u onteigend wordt en de procedure is ingewikkeld. AK Advocaten heeft ruime kennis en ervaring in het onteigeningsrecht. Laat u door ons bijstaan!
AK Advocaten is gespecialiseerd in onteigeningsrecht. Vragen? Neem contact op met Renata Königel.
Renata heeft jarenlang als jurist bij verschillende Brabantse gemeenten gewerkt. Hierdoor heeft zij veel kennis van de gemeentelijke organisatie en regels. In 2013 heeft Renata de overstap naar de advocatuur gemaakt.
Meer artikelen van Renata Konigel