De WHOA: Een nieuwe koers voor ondernemingen in zwaar weer

In het Nederlandse ondernemingslandschap staat sinds 2021 een krachtig instrument ter beschikking voor bedrijven die financieel in de knel zitten: de Wet Homologatie Onderhands Akkoord, kortweg de WHOA. Deze wet biedt een alternatieve route om bedrijven die in de kern levensvatbaar zijn een tweede kans te geven zonder in het traditionele faillissementslabyrint terecht te komen.

Ik wil meer weten over Ondernemingsrecht

Wat is de WHOA precies?

De WHOA is een herstructureringswet die ondernemingen de mogelijkheid geeft om hun schulden te saneren zonder dat een faillissement noodzakelijk is. Hiermee sluit Nederland aan bij een internationale trend van wetgeving die gericht is op het behoud van economische waarde en werkgelegenheid, in plaats van op liquidatie.

Het uitgangspunt is eenvoudig: een onderneming met financiële problemen kan haar schuldeisers een akkoord aanbieden, waarbij een deel van de schulden wordt kwijtgescholden. Als een meerderheid van de schuldeisers met dit akkoord instemt, kan de rechter dit homologeren (goedkeuren), waardoor ook de tegenstemmende schuldeisers aan het akkoord gebonden worden.

Wanneer komt een onderneming in aanmerking voor de WHOA?

De WHOA is toegankelijk voor ondernemingen die voldoen aan een specifiek criterium: ze moeten verkeren in een toestand waarin het “redelijkerwijs aannemelijk is dat zij met het betalen van haar schulden niet zal kunnen voortgaan”. Dit is wat we noemen de ‘pre-insolventietoestand’.

Dit betekent dat de wet juist bedoeld is voor bedrijven die nog niet failliet zijn, maar wel op een faillissement afstevenen als er niets verandert. Een belangrijk verschil met andere regelingen is dat de onderneming zelf het initiatief kan nemen, in plaats van afhankelijk te zijn van crediteuren.

De voordelen van de WHOA ten opzichte van een faillissement

De WHOA biedt diverse voordelen ten opzichte van een traditioneel faillissement:

1. Behoud van bedrijfscontinuïteit: De onderneming kan operationeel blijven tijdens het herstructureringsproces

2. Behoud van werkgelegenheid: Banen blijven behouden die anders bij een faillissement verloren zouden gaan

3. Hogere opbrengst voor schuldeisers: Schuldeisers krijgen doorgaans meer terug dan bij een faillissement

4. Minder reputatieschade: Een WHOA-procedure is minder stigmatiserend dan een faillissement

5. Flexibiliteit: De wet biedt maatwerk voor verschillende situaties en ondernemingen

Het verloop van een WHOA-procedure

Een WHOA-procedure verloopt doorgaans volgens de volgende stappen:

1. Startverklaring

De procedure begint met het deponeren van een ‘startverklaring’ bij de rechtbank. Vanaf dat moment kan een onderneming beginnen met de voorbereidingen voor een akkoord.

2. Voorbereiden van het akkoord

De onderneming (of in sommige gevallen een herstructureringsdeskundige) bereidt een akkoord voor waarin staat hoe de schulden geherstructureerd zullen worden. Hierin worden schuldeisers ingedeeld in verschillende klassen, afhankelijk van hun positie.

3. Stemming over het akkoord

Schuldeisers krijgen de gelegenheid om over het akkoord te stemmen. Een klasse stemt vóór als een meerderheid van twee derde van de schuldeisers in die klasse, gerekend naar bedrag, voor het akkoord stemt.

4. Homologatie door de rechter

Als ten minste één klasse van schuldeisers met het akkoord heeft ingestemd, kan de onderneming de rechter verzoeken het akkoord te homologeren. De rechter toetst het akkoord aan een aantal voorwaarden. Een belangrijke voorwaarde is dat schuldeisers niet slechter af mogen zijn dan bij een faillissement.

5. Uitvoering van het akkoord

Na homologatie is het akkoord bindend voor alle betrokken schuldeisers en aandeelhouders. De onderneming kan vervolgens uitvoering geven aan het akkoord en een nieuwe start maken.

De praktische impact van de WHOA

De introductie van de WHOA heeft in korte tijd al een significante impact gehad op het Nederlandse herstructureringslandschap. Steeds meer ondernemingen kiezen voor deze route als alternatief voor faillissement.

De wet biedt ondernemingen een tweede kans en creëert daarmee economische en maatschappelijke waarde. Tegelijkertijd brengt de WHOA complexe uitdagingen met zich mee voor bestuurders, schuldeisers en andere betrokkenen. In de komende blogs zullen we deze uitdagingen nader belichten en praktische handvatten bieden voor een succesvolle herstructurering.

Wilt u weten wat een WHOA-procedure kan betekenen voor uw onderneming of voor uw positie als schuldeiser? Neem dan contact op met Erik, Ilona of een van de andere collega’s van de sectie Ondernemingsrecht.