Verkoop van het familiebedrijf: een strategische keuze voor de toekomst

Niet elk familiebedrijf wordt overgedragen aan de volgende generatie. Soms is verkoop aan een externe partij de beste optie voor zowel de familie als het bedrijf. Uit recent onderzoek van RSM, Van Lanschot Kempen en Nyenrode Business Universiteit blijkt dat hoewel bijna 50% van de eigenaren van familiebedrijven het bedrijf binnen de familie wil houden, een groeiende groep eigenaren openstaat voor verkoop aan een strategische partij of private equity.

In deze blog bespreken we wanneer verkoop een goede optie kan zijn, hoe je je bedrijf voorbereidt op verkoop en wat de impact is op de familie.

Ik wil meer weten over Ondernemingsrecht

Wanneer is verkoop een goede optie?

Er zijn verschillende redenen waarom families besluiten tot verkoop van het familiebedrijf:

1. Geen geschikte opvolger

De meest voorkomende reden voor verkoop is het ontbreken van een geschikte opvolger binnen de familie. Misschien hebben de kinderen andere carrières gekozen of hebben ze niet de capaciteiten of ambitie om het bedrijf te leiden.

2. Behoefte aan kapitaal voor groei

Sommige familiebedrijven hebben externe financiering nodig om de volgende groeifase in te gaan. Een strategische partij of private equity kan het benodigde kapitaal en de kennis bieden om het bedrijf naar een hoger niveau te tillen.

3. Spreiding van risico’s

Voor veel families vormt het familiebedrijf een groot deel van hun vermogen. Verkoop kan helpen om dit vermogen te spreiden en daarmee de financiële risico’s te verminderen.

4. Veranderende marktomstandigheden

Soms vereist de markt schaalgrootte of specialistische kennis die het familiebedrijf niet alleen kan realiseren. Een verkoop aan een grotere partij kan dan de continuïteit van het bedrijf waarborgen.

5. Persoonlijke omstandigheden

Ziekte, overlijden of andere persoonlijke omstandigheden kunnen aanleiding zijn voor verkoop als er geen tijd is voor een zorgvuldige voorbereiding van opvolging binnen de familie.

Soorten kopers

Er zijn verschillende typen kopers die mogelijk interesse hebben in je familiebedrijf:

1. Strategische kopers

Dit zijn vaak branchegenoten of bedrijven uit aanverwante sectoren die strategische voordelen zien in de overname. Ze zijn meestal bereid om een hogere prijs te betalen vanwege de synergievoordelen.

2. Private equity

Private-equityfirma’s zijn financiële investeerders die bedrijven kopen, verbeteren en na enkele jaren weer verkopen. Ze brengen vaak professioneel management en kapitaal in om groei te versnellen.

3. Management buy-out (MBO)

Bij een MBO koopt het bestaande management het bedrijf. Dit zorgt voor continuïteit in de bedrijfsvoering en kan een goede optie zijn als de familie het bedrijf in vertrouwde handen wil achterlaten.

4. Family office

Een family office van een andere familie kan interesse hebben in je familiebedrijf. Het voordeel is dat zij vaak de langetermijnvisie delen die kenmerkend is voor familiebedrijven.

Voorbereiding op verkoop

Een goede voorbereiding verhoogt niet alleen de verkoopprijs, maar zorgt ook voor een soepeler verkoopproces:

1. Professionaliseer het bedrijf

Zorg dat het bedrijf niet te afhankelijk is van de familie. Professionaliseer de organisatiestructuur, processen en managementinformatie.

2. Zorg voor transparantie

Potentiële kopers willen inzicht in alle aspecten van het bedrijf. Zorg voor een transparante administratie en heldere contracten.

3. Creëer een sterk managementteam

Een sterk managementteam dat kan functioneren zonder de familie verhoogt de waarde van het bedrijf.

4. Optimaliseer de juridische structuur

Soms is het verstandig om de juridische structuur aan te passen voor een verkoop, bijvoorbeeld door vastgoed af te splitsen of niet-kernactiviteiten te verkopen.

5. Laat een waardering uitvoeren

Een professionele waardering geeft inzicht in de reële verkoopprijs en kan helpen bij onderhandelingen.

De emotionele impact van verkoop

De verkoop van een familiebedrijf heeft vaak een grote emotionele impact. Het bedrijf is niet alleen een bron van inkomen, maar ook van identiteit en zingeving. Enkele aandachtspunten:

1. Verwerkingsproces

Geef alle familieleden de tijd om de verkoop te verwerken en afscheid te nemen.

2. Nieuwe zingeving

Help familieleden om nieuwe doelen en activiteiten te vinden die zingeving bieden na de verkoop.

3. Verantwoord vermogensbeheer

Zorg voor een goed plan voor het beheer van het vermogen dat vrijkomt bij de verkoop.

4. Legacy

Denk na over hoe de familiewaarden en de nalatenschap van het familiebedrijf behouden kunnen blijven, bijvoorbeeld via een family foundation.

Juridische en fiscale aspecten van verkoop

Bij de verkoop van een familiebedrijf komen diverse juridische en fiscale aspecten kijken:

1. Verkoop van aandelen of activa

Er kan gekozen worden voor een aandelentransactie of een activatransactie, elk met eigen fiscale gevolgen.

2. Garanties en vrijwaringen

Als verkoper zul je waarschijnlijk garanties en vrijwaringen moeten afgeven. Een goede juridische begeleiding is essentieel.

3. Earnout-regeling

Een deel van de koopsom kan afhankelijk worden gemaakt van toekomstige prestaties van het bedrijf.

4. Fiscale planning

Een zorgvuldige fiscale planning kan de belastingdruk op de verkoopopbrengst aanzienlijk verminderen.

Conclusie

De verkoop van een familiebedrijf is een strategische keuze die zorgvuldige overwegingen vereist. Met een goede voorbereiding en professionele begeleiding kan de verkoop een positieve stap zijn voor zowel het bedrijf als de familie. De opbrengst kan nieuwe kansen creëren voor de familie, bijvoorbeeld door investeringen in nieuwe ondernemingen of filantropische activiteiten.

Overweeg je de verkoop van jouw familiebedrijf? Wij helpen je graag bij het maken van de juiste keuzes en het optimaliseren van het verkoopproces. Neem vrijblijvend contact met mij op of een van mijn collega’s van de sectie Ondernemingsrecht.