Ontsnapping aan telefoonabonnement met ‘gratis’ telefoon mogelijk? (vervolg)

In juli vorig jaar schreef ik over een arrest van de Hoge Raad waarin hij zich uitliet over de kwalificatie van een telefoonabonnement met een ‘gratis’ telefoon. De Hoge Raad oordeelde – kort gezegd – dat dergelijke abonnementen voor vernietiging vatbaar zijn als niet inzichtelijk is welk deel van de abonnementskosten toeziet op de afbetaling van de (gratis) mobiele telefoon. Hoewel dit arrest door vele met veel toe gejuich werd ontvangen, riep het arrest eindelijk meer vragen op dan dat het antwoorden gaf. In het bijzonder de vraag wat dan de gevolgen zouden zijn voor de consument als zij het abonnement eenmaal met succes had vernietigd? Zou zij na vernietiging overal van af zijn, of zou zij de daaruit ontstane schade voor de telecomaanbieder nog moeten vergoeden? We zijn nu iets meer dan een jaar verder en de contouren van de gevolgen van dit arrest worden langzaam aan duidelijk.

Het Gerechtshof

Zo heeft het Gerechtshof van ’s-Hertogenbosch in haar arrest van 9 juni 2015 (ECLI:NL:GHSHE:2015:2081) een arrest gewezen dat volledig in de lijn van de Hoge Raad ligt. Volgens het Hof heeft de vernietiging van het abonnement tot gevolg dat de telecomaanbieder zonder enige rechtsgrond twee telefoons aan de consument heeft verstrekt. De consument dient die telefoons dan ook te retourneren of de vervangingswaarde daarvan te vergoeden. Daar blijft het helaas niet bij. Het Gerechtshof is het met de telecomaanbieder eens dat er geen onverbrekelijk verband bestaat tussen het deel van de overeenkomst dat toeziet op de telecomdiensten en het deel van de overeenkomst dat toeziet op de verkrijging van de mobiele telefoon. Het Gerechtshof oordeelde – kort gezegd – dat de door de consument ingeroepen vernietiging alleen maar geldt voor zover deze toeziet op de afbetaling van de mobiele telefoon. Het abonnement blijft dus verder in stand, hetgeen ertoe leidt dat de consument de abonnementskosten gewoon dient te blijven doorbetalen. Hoewel de uitkomst van het arrest juridisch volledig juist is, is het natuurlijk een uiterst onbevredigende uitkomst, dat ondanks de mogelijkheden tot vernietiging van de overeenkomst, de consument alsnog opdraait voor de schade (de vervangingswaarde van de telefoon en de abonnementskosten) en erger nog; dat de crimineel vrij uit gaat. Ook de kantonrechter in Den Haag vond dit blijkbaar een uitkomst die tegen zijn rechtsgevoel inging. In een soortgelijke zaak waarover hij diende te oordelen, heeft de rechter besloten om de Hoge Raad wederom om duidelijkheid te vragen. Dit keer wordt de Hoge Raad gevraagd wat de gevolgen dienen te zijn van de vernietiging.

‘on hold’

Ik ben erg benieuwd wat de Hoge Raad deze keer zal beslissen. Zal de Hoge Raad de letter van de wet (blijven) volgen, of vinden zij de juridische ruimte om de pijn voor de consument in dit soort gevallen te verzachten. In afwachting van deze beslissing hebben de meeste deurwaarders in elk geval hun vorderingen op de consumenten voorlopig ‘on hold’ gezet. Fotocredits: fotolia