Overlijdensschade en smartengeld

27 sep 2018 Letselschaderecht Jolanda Broeders

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Als een naaste overlijdt door een ongeval dat is veroorzaakt door iemand anders hebben de nabestaanden recht op schadevergoeding. Zo komen begrafeniskosten, weggevallen inkomsten en extra kosten voor vergoeding in aanmerking. Vergoeding van immateriële schade is op dit moment niet mogelijk. Maar daar komt per 1 januari 2019 verandering in. Op 10 april 2018 heeft de Eerste Kamer namelijk ingestemd met het wetsvoorstel Affectieschade.

Smartengeld

In Nederland hebben slachtoffers van een ongeluk of misdrijf recht op volledige schadevergoeding. Zowel van de materiële schade (gederfde inkomsten, reiskosten, medische kosten, etc.) als van de immateriële schade. Dit laatste wordt ook wel smartengeld genoemd: een financiële tegemoetkoming voor pijn, verdriet en gederfde levensvreugde. Als het slachtoffer is overleden, hebben nabestaanden op dit moment alleen recht op in de wet omschreven schade. Zij hebben alleen recht op vergoeding van begrafeniskosten, kosten van levensonderhoud en kosten van onderhoud in natura. Op immateriële schade of affectieschade (smartengeld), bedoeld als vergoeding voor het verdriet dat wordt veroorzaakt door het overlijden, hebben nabestaanden geen recht. In veel andere Europese landen is dat anders. Voor veel nabestaanden voelt dit onterecht. Door het verlies van hun naaste hebben zij tenslotte ook te maken met (emotionele) pijn, verdriet en gederfde levensvreugde. Ik kan mij dat wel voorstellen. De impact van een dodelijk ongeval op de nabestaanden is echt immens. Gelukkig brengt de wet Affectieschade daar nu verandering in.

Wet Affectieschade

Op 10 april jl. heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel Affectieschade. De aanloop van deze wet was lang: een eerder wetsvoorstel werd in 2010 nog verworpen. Met de nieuwe wet kunnen:
  • nabestaanden van overleden slachtoffers en
  • naasten van slachtoffers met ernstig en blijvend letsel
zelf aanspraak maken op smartengeld. Met nabestaanden en naasten wordt een beperkte kring rondom het slachtoffer bedoeld: de partner, ouders, kinderen en broers en/of zussen. Daarnaast kunnen ook andere personen waarmee een zorgrelatie in gezinsverband bestond in aanmerking komen. Pleegkinderen bijvoorbeeld. De wet gaat in op 1 januari 2019 en geldt voor ongevallen die na die datum plaatsvinden.

Vergoeding in de wet Affectieschade

De vergoeding van affectieschade komt te liggen tussen € 12.500 en € 20.000. Het uiteindelijke bedrag hangt af van:
  • de relatie tussen de naaste of nabestaande en het slachtoffer
  • de vraag of er sprake was van een ongeluk of een misdrijf
  • de vraag of er sprake is van ernstig en blijvend letsel of overlijden
Door deze variatie houdt het systeem rekening met de persoonlijke omstandigheden van nabestaanden en naasten. De vergoeding moet worden betaald door degene die aansprakelijk is voor het ongeval of misdrijf.

Conclusie

Met de wet Affectieschade wordt het verdriet van de directe familie van overleden slachtoffers en slachtoffers met ernstig en blijvend letsel eindelijk erkend. De vergoeding kan het verdriet van naasten en nabestaanden natuurlijk niet wegnemen, maar de financiële genoegdoening en erkenning van het verdriet kunnen wellicht wel helpen bij de verwerking van het verdriet.

Over de blogger
Jolanda Broeders

Jolanda werkt sinds 1995 bij AK Advocaten. Haar praktijk bestaat volledig uit letselschadezaken.

Meer artikelen van Jolanda Broeders
Jolanda Broeders

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.