Rechtbank legt bevoegdheid banken tot verhogen opslagen op leningen aan banden in baanbrekende uitspraak

Algemeen

Banken die variabele leningen aan bedrijven verstrekken doen dit meestal op basis van een Euriborrente, vermeerderd met een opslag. In contracten en algemene voorwaarden bedingen banken, dat hen het recht toekomt die opslag naar eigen inzicht te verhogen. In ontelbare gevallen heeft de bank gebruik gemaakt van deze (eenzijdige) bevoegdheid, dit vaak tot grote ergernis en woede van betrokken ondernemers. De Rechtbank Zeeland-West-Brabant legt in een baanbrekende uitspraak van 14 maart 2018 deze bevoegdheid van banken aan (strakke) banden. De bank moet in deze zaak de opslagverhogingen terugbetalen.

De zaak

Door AK Advocaten werd aan een rechtbank voor het eerst de stelling voorgelegd, dat deze overeengekomen (eenzijdige) bevoegdheid van de bank de opslagen te verhogen in strijd is met artikel 2 van de Algemene Bankvoorwaarden (hierna 'AB'). Artikel 2 van de AB luidt: Namens de eiser is betoogd, dat dit artikel eraan in de weg staat dat überhaupt een algemene eenzijdige bevoegdheid tot verhoging van opslagen kan worden overeengekomen.

Het oordeel

Deze primaire stelling  (de algemene verhogingsbevoegdheid is geheel in strijd met artikel 2 van de AB) wordt door de rechtbank verworpen. Echter, de rechtbank overweegt wel dat die bevoegdheid van de bank tot verhoging van opslagen alleen maar kan worden toegepast met inachtneming van het hiervoor geciteerde artikel 2 van de AB. Meer specifiek overweegt de rechtbank dat indien een bank tot een verhoging van opslagen wenst te komen zij:

1. tenminste informatie moet inwinnen over de financiële toestand van de cliënt en/of zijn onderneming;
2. de bank gegevens uit regelgeving voor banken of uit bancair beleid moet verzamelen;
3. klantspecifiek moet worden beoordeeld welk opslagpercentage voor de betreffende klant aan de orde is;
4. de uitkomst van dit onderzoek door de bank, voorzien van een inzichtelijke motivering, bij voorkeur met een klant moet worden besproken, dan toch in ieder geval schriftelijk moet worden kenbaar gemaakt.

Met andere woorden: een simpele mededeling van de bank dat opslagen worden verhoogd en dat daartoe simpelweg de contractuele bevoegdheid bestaat (zoals dit tot vandaag eigenlijk praktijk was) is van de baan. Opslagverhogingen die werden opgelegd aan een heel bedrijfssegment (bijvoorbeeld: commercieel vastgoed, binnenvaart, intensieve veeteelt enz.) zijn hiermee ook niet meer mogelijk. De bank moet elke keer op klantniveau bepalen welke opslagverhoging ze wil doorvoeren, dit -uitvoerig, begrijpelijk en klantspecifiek -motiveren en vervolgens met de klant communiceren. De rechtbank oordeelt in deze zaak dat door de bank doorgevoerde opslagen ten onrechte zijn doorgevoerd en de bank wordt veroordeeld hetgeen op basis van deze ten onrechte doorgevoerde opslagverhogingen door de klant is voldaan door de bank moet worden terugbetaald.

Belangrijke conclusie

Het gemak waarmee banken in het verleden aan klanten meedeelden dat zij de opslagen verhoogden ‘en dat zij dat gewoon mochten’ is van de baan. Sterker nog, banken die dit in het verleden op deze ongemotiveerde wijze hebben doorgevoerd kunnen zelfs worden veroordeeld om met terugwerkende kracht de opslagverhoging terug te betalen. Bij het vaststellen van nieuwe opslagen zullen banken zeer zorgvuldig moeten opereren. Daarbij rijst de vraag, in hoeverre een bank ooit de toetsing wil doorstaan dat “naar beste vermogen rekening wordt gehouden met de belangen van een klant”. Welke motivering kan een bank, die miljarden winst maakt, nu aanvoeren om (bijvoorbeeld) een opslagverhoging op te leggen aan een klant met wie het juist even wat minder gaat. De uitspraak zal door ondernemend Nederland met groot gejuich zijn/worden ontvangen! Ontelbare ondernemers zullen opgelegde verhogingen alsnog door een rechter kunnen laten toetsen.

Uw zaak

Mocht u van mening zijn dat de bank bij u ten onrechte opslagverhogingen heeft doorgevoerd dan verwijzen wij naar het intakeformulier op deze site. In een vrijblijvend telefonisch consult adviseren wij u graag of ook u mogelijk stappen kunt ondernemen tegen uw bank. AK Advocaten Natasja Rensen, Hans van Oijen 076 502 20 80   [gravityform id="30" title="true" description="false"]