Erfenis verdelen of vereffenen
Als iemand overlijdt, moet er veel geregeld worden. Bankzaken moeten afgehandeld worden, het huis moet verkocht worden, abonnementen moeten worden opgezegd et cetera. En de erfenis? Ook dit moet goed geregeld worden. Er zal in kaart gebracht moeten worden waaruit de nalatenschap van de overledene bestaat. De nalatenschap is de totale waarde van alle bezittingen en schulden van de overledene.
Erfgenamen kunnen een erfenis aanvaarden of verwerpen. Bij het aanvaarden is er de keuze tussen zuiver aanvaarden of beneficiair aanvaarden.
Erfenis zuiver aanvaarden
In dit geval ben je aansprakelijk voor alle schulden, zelfs als de schulden groter zijn dat het vermogen van de overledene. In dat laatste geval ben je wettelijk verplicht om de schulden met jouw eigen vermogen te betalen. Let er goed op dat bepaalde gedragingen ertoe kunnen leiden dat je geacht wordt de nalatenschap zuiver te hebben aanvaard.
Erfenis beneficiair aanvaarden
In dit geval kun je geen negatieve nalatenschap erven. Je bent dus niet aansprakelijk voor de schulden uit de nalatenschap met jouw eigen vermogen. Dit is dus een veilige optie als je niet weet welk vermogen er in de nalatenschap van de overledene valt. Opmerking verdient wel dat bij een beneficiaire aanvaarding je verplicht bent om de nalatenschap volgens bepaalde wettelijke regels af te wikkelen. Dit heet ‘het vereffenen van de nalatenschap’.
Erfenis verwerpen
Je kunt ook weigeren om de erfenis aan te nemen. Let er in dat geval goed op dat jouw kinderen in dat geval automatisch erfgenaam kunnen worden. Willen de kinderen ook geen erfgenaam zijn, dan zullen zij de erfenis ook moeten verwerven.
Nalatenschap
Wettelijke verdeling
Indien de overledene geen testament heeft opgesteld, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn.
Testament
Indien de overledene een testament heeft laten opstellen, dan kan in dat testament zijn afgeweken van de wettelijke regels die bepalen wie de erfgenamen zijn. Het opvragen van een eventueel testament is dus van belang om na te gaan wie erft.
Met behulp van het Centraal Testamentenregister (CTR) kan worden nagegaan of de overledene een testament heeft laten opstellen. Het Centraal Testamentenregister is een database waarin wordt bijgehouden wie een testament heeft laten opmaken en wanneer en bij welke notaris dat was. Het register biedt dus geen inzage in de inhoud van het testament. Een belanghebbende kan vervolgens een afschrift (of een deel ervan) opvragen bij de betreffende notaris.
Executeur
De erfgenamen kunnen in overleg met elkaar zelf overgaan tot het betalen van de schulden en het verdelen van de goederen, maar de overledene kan in een testament ook iemand hebben aangewezen die de nalatenschap moet afwikkelen. Dit noemt men de executeur.
Helaas blijkt de afwikkeling van de erfenis in de praktijk regelmatig tot discussies te leiden. Zonder overeenstemming tussen alle erfgenamen kan een nalatenschap echter niet verdeeld worden. Het is dan mogelijk om de rechter te verzoeken om een vereffenaar te benoemen die tot taak krijgt de nalatenschap af te wikkelen. Een andere optie is dat aan de rechter verzocht kan worden om de nalatenschap verdelen.
Het afwikkelen van een nalatenschap kan veel tijd in beslag nemen. Er kunnen daarnaast ruzies ontstaan over de werkelijke verdeling. Zijn er eerder giften gedaan? Is er door een erfgenaam geld ontvreemd van de overledene? De familierechtspecialisten van AK Advocaten kunnen u hierbij helpen.
"De nalatenschap is de totale waarde van alle bezittingen en schulden van de overledene."
Onterven
Iemand die in een testament onterfd is, kan nog steeds een beroep doen op de legitieme portie. De legitieme portie is de helft van de waarde van de legitimaire massa, gedeeld door het aantal door de erflater achtergelaten personen als bedoeld in artikel 4:10 lid 1 sub a BW. Dat klinkt ingewikkeld!
Om het simpeler te maken: de legitieme is de helft van het deel dat je normaal gesproken als kind uit de nalatenschap van een ouder zou ontvangen.
Een voorbeeld: vader heeft bij zijn overlijden zijn echtgenote en drie kinderen achtergelaten. De groep die in artikel 4:10 lid 1 sub a BW wordt genoemd zijn de eventuele echtgenoot/echtgenote en de kinderen. Elk van de kinderen heeft dan een legitieme van 1/2 (legitieme breukdeel) van 1/4 (vier personen in artikel 4:10 lid 1 sub a BW), oftewel 1/8 deel van de legitimaire massa.
Als je onterfd bent, is het van belang dat het verloop van het vermogen van de overledene onder de loep wordt genomen. In de wet zijn de nodige mogelijkheden opgenomen, die je kunnen helpen om de hoogte van de vordering vast te stellen.
Let goed op dat je binnen vijf jaar na het overlijden aan de erfgenamen jouw aanspraak op de legitieme portie kenbaar maakt. Doe je dat niet tijdig, dan ben je simpelweg te laat!
Schenkingen
Ook schenkingen of giften die een van de erfgenamen in het verleden heeft ontvangen, kunnen leiden tot discussie bij het verdelen van de nalatenschap of het bepalen van de legitieme portie.
AK Advocaten biedt de mogelijkheid tot mediation om dergelijke discussies tot een goede einde te brengen. Indien mediation geen optie is, dan kunnen wij u bijstaan in een gerechtelijke procedure.
Advies of hulp nodig bij een erfenis en de verdeling?
Wil je meer weten over wat onze familierechtadvocaten voor jou kunnen betekenen bij de afwikkeling van een erfenis en alle zaken die daarbij komen kijken? Vraag dan een gratis kennismakingsgesprek aan. AK Advocaten in Etten-Leur staat voor je klaar en denkt graag met je mee!