AK Advocaten

De recente berichtgeving over de PAS-uitspraak van de Raad van State zal u niet zijn ontgaan. Berichten over stilstaande bouwprojecten volgen elkaar op dit moment in rap tempo op. Er zijn immers – ook door rechters – al (voorlopige) strepen gezet door tal van projecten. Aanleiding hiervoor is de overbelasting van natuurgebieden met stikstof.

Hoewel het lijkt alsof op dit moment alles stil ligt, zijn er ook projecten die gewoon door kunnen gaan. In een serie blogs zullen Boudewijn Baan en Dimitri Kochx, beide specialisten in Vastgoedrecht, de komende tijd de problematiek, de regelgeving en ook de vooruitzichten zo helder mogelijk uiteenzetten.

Maar wat houdt de PAS nu precies in? Dát lees je op deze pagina.

1. De basis: bouwen in de nabijheid van Natura 2000-gebieden
2. Wat is stikstof en wanneer wordt het schadelijk voor de natuur?
3. Wanneer komen projecten in de knel?
4. Hoe nu verder?

De basis: bouwen in de nabijheid van Natura 2000-gebieden

We beginnen bij de basis. Voor bouwprojecten in de nabijheid van Natura 2000-gebieden moet veelal een natuurvergunning worden aangevraagd. Daarbij mag uw project geen verslechterende invloed hebben op habitatten die stikstofgevoelig zijn.

Tot de uitspraken van de Raad van State kon u met een verwijzing naar de PAS (een collectieve beoordeling) volstaan. Nu moet worden teruggevallen op de oude systematiek, en moet per geval worden beoordeeld of er sprake is van een verslechterende invloed door stikstof op het stikstofgevoelige Natura-2000 gebied.

Wat is stikstof en wanneer wordt het schadelijk voor de natuur?

Stikstof (N2) is een scheikundig element. De atmosfeer bestaat voor een groot gedeelte uit stikstof. Dat is op zichzelf niet schadelijk. Het zijn twee scheikundige verbindingen van stikstof met andere moleculen (zogenaamde reactieve verbindingen) die de boosdoeners zijn in dit verhaal. Deze moleculen zijn ammoniak (NH3) en stikstofoxide (NO).

Ammoniak komt veelal in de lucht en bodem door veehouderijen. Stikstofoxide wordt hoofdzakelijk door verbrandingsmotoren uitgestoten. In de lucht gaan deze stoffen een verbinding aan met stikstof die daar al aanwezig is. Als deze verbindingen neerslaan in een Natura-2000 gebied kunnen zij daar het ecosysteem uit balans brengen.

Het neerslaan (de depositie) van stikstof zal de bodem namelijk verzuren en vruchtbaarder maken. Daardoor verdringen de planten die daar goed op gedijen de soorten die beter gedijen bij een schralere voedingsbodem uit het ecosysteem van het Natura-2000 gebied. En met het verdwijnen van deze soorten verdwijnt ook de fauna die weer van deze soorten afhankelijk is.

Met Europese richtlijnen en de Wet Natuurbescherming moet dit worden voorkomen. In wet- en regelgeving (Europees en nationaal) is daarom bepaald dat Natura 2000-gebieden waar de kritische depositiewaarde al is bereikt, niet verder bezwaard mogen worden. Die gebieden worden ook wel de PAS-gebieden genoemd.

Wanneer komen projecten in de knel?

Een voorbeeld: er zijn plannen voor een nieuwe woonwijk in de buurt van het PAS-gebied De Brabantse Wal. Tijdens de realisatiefase zullen er graafmachines, vrachtwagen en hijskranen worden gebruikt, die stikstofoxide uitstoten en daarmee een toename van stikstofdepositie kunnen veroorzaken.

In de gebruiksfase zal de toename in woon-werkverkeer stikstofoxide veroorzaken, maar bijvoorbeeld ook een CV-ketel op gas zal daaraan bijdragen. Dit zou kunnen leiden tot een hogere stikstofdepositie in De Brabantse Wal.

Voordat met de bouw gestart kan worden zal daarom onderzocht moeten worden wat de effecten zullen zijn op dit Natura 2000-gebied. Dit kost tijd en geld. En daarmee lijken vertragingen in de bouw onvermijdbaar. Dit zorgt voor toenemende zorgen onder politici en bouwers, en ook voor de toenemende berichtgeving.

Hoe nu verder?

De komende weken zullen we in afzonderlijke blogs ingaan op de vraag of altijd een quick scan nodig is en of bijvoorbeeld een bepaalde afstand voldoende buffer geeft om toename van stikstofdepositie uit te kunnen sluiten.

Daarnaast zullen we ingaan op de mogelijkheden die er nog zijn als in een quick scan geconstateerd wordt dat er inderdaad een significante stijging van de stikstofdepositie te verwachten is. Ook de vraag wanneer er nu eigenlijk sprake is van een significante stijging zal daarbij aan de orde komen.

Mocht u in de tussentijd behoefte hebben aan overleg, aarzel dan niet contact op te nemen met de Vastgoedsectie op +31 76 5022080.