Samenwerken in een joint venture? 3 aandachtspunten

In de blogreeks over de juridische aspecten van samenwerken zijn we aanbeland bij deel 4, de joint venture. Waar moet u aan denken als u in een joint venture gaat samenwerken? En waar moet u afspraken over maken?

Wat is een joint venture?

Allereerst: wat is een joint venture? Een joint venture is een samenwerkingsvorm tussen (tenminste) twee ondernemingen, die voor die samenwerking een juridisch zelfstandige entiteit oprichten. Naast deze joint venture behouden de samenwerkende bedrijven hun zelfstandigheid, waardoor zij ook onafhankelijk van elkaar kunnen blijven functioneren. Een joint venture is dus niet hetzelfde als een fusie.

Een joint venture kan een interessante samenwerkingsvorm zijn als beide partijen elkaar aanvullen. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin de ene partij een speciale gepatenteerde productietechniek heeft ontwikkeld en de andere partij toegang heeft tot de markt in een bepaalde branche.

Zoals ik in een eerder blog al aangaf, is er geen voorgeschreven vorm voor een joint venture. Er zijn ook geen specifieke wettelijke regels voor deze samenwerkingsvorm. Partijen hebben dus veel vrijheid om zelf afspraken te maken. Meestal worden deze afspraken vastgelegd in een joint venture overeenkomst. In de praktijk zien we vaak dat er een bv wordt opgericht, waarin beide partijen in een bepaalde verhouding gezamenlijk de aandelen houden én samen het bestuur van de joint venture vormen. Partijen kunnen dan alleen in gezamenlijkheid besluiten nemen en overeenkomsten aangaan. Prima geregeld, zult u denken. Toch is het belangrijk om verder te denken, scenario’s te ontwikkelen en de afspraken daar goed op af te stemmen. Ik bespreek een aantal belangrijke aandachtspunten.

1. Een deadlock regeling

In de praktijk zien wij regelmatig dat binnen een joint venture, met gedeelde zeggenschap en een 50/50 verdeling van de aandelen, op enig moment meningsverschillen ontstaan. Soms zelfs zo erg, dat partijen elkaars ideeën dwarsbomen, hoe goed ook. Er kunnen dan geen besluiten meer worden genomen en geen overeenkomsten meer worden aangegaan. Het gevolg? De onderneming komt abrupt tot stilstand.

We spreken dan ook wel van een ‘deadlock’ situatie. Het is in het belang van beide partijen dat er bij de totstandkoming van de joint venture een goede regeling wordt uitgewerkt voor het geval zich zo’n deadlock voordoet. Die regeling moet enerzijds verzekeren dat beide partijen zich in die situatie gehoord voelen, maar moet anderzijds een snelle oplossing bieden.

2. Ambitieniveau

Wat we ook vaak zien, is dat de ene partij hogere ambities en/of verwachtingen heeft dan de andere partij. Het is dus van belang dat het ambitieniveau van de joint venture op voorhand helder is én het liefst ook is uitgewerkt in een strategie, doelstellingen en (bijvoorbeeld) een marketingplan. Ook is het goed om daarbij uit te werken wie wát moet doen om de doelstellingen waar te maken. Hoe concreter dit is uitgewerkt, hoe kleiner het risico op verschillen van inzicht. Want als de verschillen pas in de loop van de samenwerking aan het licht komen, kan dat een directe bedreiging zijn voor het succes van de joint venture. Een deadlock situatie ligt dan al snel op de loer.

3. Intellectuele eigendom

Een cruciaal onderdeel van een joint venture overeenkomst is vaak de intellectuele eigendom. Wie stelt welke intellectuele eigendomsrechten ter beschikking? Denk aan auteursrechten, merkenrechten, handelsnamen of patenten. Strikt genomen geen intellectuele eigendomsrechten, maar wel daarop gelijkend: know-how en bedrijfsgeheimen. Worden deze tijdelijk ter beschikking gesteld of worden ze overgedragen? Zijn de IE-rechten noodzakelijk voor het succes van de joint venture? Welke beperkingen gelden er voor het gebruik? In welke gevallen kunnen die rechten worden beëindigd? Eindigt dan ook de joint venture? En wat als in de joint venture doorontwikkeling plaatsvindt? Is dat überhaupt toegestaan? Blijven partijen vrij om nieuwe ontwikkelingen zelf vrij te vermarkten of moeten ze die ter beschikking stellen van de joint venture? Mogen de partners in de joint venture de joint venture überhaupt concurrentie aandoen?

Allemaal belangrijke vragen waar van tevoren goed over nagedacht moet worden.

Bovenstaande aandachtspunten zijn zeker niet limitatief. Er zijn meer zaken om rekening mee te houden als u een joint venture aangaat. Daarover vertel ik u graag meer in volgende blogs.

In eerdere blogs heb ik benadrukt dat het belangrijk is om genoeg aandacht te besteden aan de inhoud van het contract. En ook om conform de overeenkomst te blijven handelen. Dit geldt ook voor een joint venture overeenkomst. Leg zo’n document na ondertekening niet in de kast, maar pak het er periodiek bij. Lees het door en bepaal samen of de vastlegging van de samenwerking nog voldoet. Zo nee,  bespreek dan wat er gewijzigd moet worden. Op die manier kunt u veel onduidelijkheid vóór zijn.

Staat u op het punt te gaan samenwerken in een joint venture, en wilt u daar eens van gedachten over wisselen? Neemt u dan vooral contact met mij of mijn collega’s van Ondernemingsrecht op.

Contact opnemen