Slachtoffer van een misdrijf? Zo verhaalt u de schade in een civiele procedure

Als u het slachtoffer bent geworden van een ernstig misdrijf, zoals een (zware) mishandeling of zedendelict, zijn er verschillende  mogelijkheden om uw schade op de dader te verhalen. Een van die mogelijkheden is via een civiele procedure. Maar hoe gaat dat in zijn werk? En wat zijn de voor- en nadelen? Ik leg het u graag uit.

Aansprakelijkheid

Om in een civiele procedure uw schade op de dader te verhalen moet u hem eerst aansprakelijk stellen. Dat doet u op grond van onrechtmatige daad. Daarbij moet u onder meer kunnen bewijzen dat uw schade is veroorzaakt door het handelen van de dader. Is de dader al door de strafrechter voor het feit veroordeeld? Dan levert dat automatisch bewijs op in de civiele zaak. Als de dader aansprakelijkheid erkent zult u het eens moeten worden over het schadebedrag. U kunt een letselschadeadvocaat vragen u te helpen met de berekening. De dader moet daarbij wel ‘verhaal bieden’, dat wil zeggen voldoende financiële middelen hebben om de schade te kunnen vergoeden. Een eventueel door de dader afgesloten particuliere aansprakelijkheidsverzekering zal namelijk niets uitkeren. Zo’n verzekering verleent meestal geen dekking voor schade die is veroorzaakt door een misdrijf. Dit betekent dat de dader de schadevergoeding uit eigen zak moet betalen. Erkent de dader geen aansprakelijkheid? Of is hij niet bereid om alle schade te vergoeden? Dan is er een procedure nodig.

Schade

Als slachtoffer kunt u zowel materiële als immateriële schade vorderen. Bij materiële schade moet u denken aan kosten voor een nieuwe bril of kleding, maar ook reiskosten, medische kosten die niet gedekt zijn, gederfde inkomsten, etc. Immateriële schade wordt ook wel smartengeld genoemd en is een financiële tegemoetkoming voor pijn, verdriet en gederfde levensvreugde. Ook de kosten voor rechtsbijstand en de kosten die u maakt om bewijs aan te leveren (bijvoorbeeld van een financieel deskundige of arbeidsdeskundige) kunt u vorderen.

Voor- en nadelen van de civiele procedure

Als u de mogelijkheden binnen de civiele procedure vergelijkt met de mogelijkheden om uw schade via het strafrecht te verhalen, heeft de civiele procedure zowel voor- als nadelen.

Voordelen civiele procedure

• Ook ingewikkelde schadeposten en toekomstige schade worden door de civiele rechter beoordeeld.
• U heeft vaak meer tijd om de schade goed in beeld te krijgen en te onderbouwen.

Nadelen civiele procedure

• Een civiele procedure duurt vaak langer en is ingewikkelder.
• U zult kosten moeten maken, onder meer voor griffierechten, een deurwaarder en advocaatkosten. De dader kan overigens door de rechter worden veroordeeld om ook deze kosten te vergoeden.
• Als de vordering wordt toegewezen moet u zelf het geld innen bij de dader. Als hij of zij niet voldoende financiële middelen heeft zult u uiteindelijk weinig of niets ontvangen.

Civiele procedure na een strafrechtelijke procedure

Als de schade niet te ingewikkeld is en de verdachte door de officier van justitie wordt vervolgd adviseren wij altijd om eerst via het strafrecht te proberen de schade te verhalen. Dit is de meest eenvoudige en minst kostbare procedure. Als de strafrechter uw vordering niet-ontvankelijk verklaart omdat hij te ingewikkeld is, kunt u hem alsnog aan de civiele rechter voorleggen. U kunt er ook voor kiezen om de meest eenvoudige schade via het strafrecht te verhalen, en eventueel later - als er bijvoorbeeld meer bekend is over toekomstige schade - alsnog een civiele procedure te starten. Het één sluit het ander namelijk niet uit.

Conclusie

Voor complexe en toekomstige schadeposten is de civiele procedure de beste weg om uw schade te verhalen. Deze weg is alleen vaak ingewikkeld, tijdrovend en meestal kostbaar. Bovendien moet blijken of de dader in staat is om uw schade daadwerkelijk te betalen. Van een kale kip kunt u immers niet plukken. Het is daarom belangrijk om, voordat u beslist wat u gaat doen, goed te onderzoeken wat uw mogelijkheden zijn. Zo kunt u wellicht ook terecht bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Kunt u hulp bij gebruiken bij uw zaak of heeft u vragen over uw mogelijkheden om de schade te verhalen? Neem dan gerust contact met mij op. Fotocredits: Jacob Lund / Adobe Stock