Uitkering van verzekeringspenningen binnen de VvE, de Hoge Raad legt uit

De Vereniging van Eigenaren (VvE), althans het bestuur, is wettelijk verplicht het appartementsgebouw te verzekeren tegen onder andere brand-, ontploffings- en stormschade. De verzekering staat op naam van de VvE. Een schadevergoeding zal door de verzekeraar dan ook worden uitgekeerd aan de VvE. Wie beslist vervolgens hoe die verzekeringspenningen worden besteed? Heeft de individuele appartementseigenaar daar invloed op? De Hoge Raad legt uit…

Casus

De volgende casus ligt ten grondslag aan de uitspraak van de Hoge Raad van 22 april 2016. Het appartementencomplex in casu bestaat uit een tweetal appartementsrechten betrekking hebbende op 1) de benedenverdieping die is verhuurd aan een huurder die daar een snackbar exploiteert en 2) de bovenverdieping die wordt bewoond door één van de eigenaren. De eigenaar van de benedenverdieping is bestuurder van de VvE. Het splitsingsreglement bepaalt dat het bestuur het gebouw zal verzekeren tegen water-, storm-, brand- en ontploffingsschade, aan welke verplichting het bestuur heeft voldaan. In de snackbar is brand uitgebroken, ten gevolge waarvan beide verdiepingen ernstige schade hebben opgelopen. De verzekeraar is overgegaan tot uitkering van een forse aan schadevergoeding aan de VvE. De appartementseigenaren bereiken geen overeenstemming over de besteding en verdeling van die verzekeringspenningen. Eén van de twee appartementseigenaren maakt jegens de andere aanspraak op een deel van de door de verzekeraar op de bankrekening van de VvE overgemaakte verzekeringspenningen en vordert verdeling, omdat een deel van de verzekeringspenningen naar zijn mening onrechtmatig is besteed en een ander deel nog niet is uitgegeven

De wet en de splitsingsakte

Artikel 5:136 BW bepaalt hoe de VvE met verzekeringspenningen dient te handelen. In het onderhavige geval is daarop in de splitsingsakte geen uitzondering gemaakt. Artikel 5:136 lid 4 BW bepaalt dat uitkering van het aan ieder der appartementseigenaren toekomende aandeel slechts geschiedt in slechts een drietal gevallen:

• indien na schadeherstel een overschot aanwezig is;
• na verloop van drie maanden nadat vergadering heeft besloten af te zien van (verder) herstel;
• opheffing van de splitsing.

Vast staat dat geen van die gevallen in de betreffende zaak aan de orde waren.

De VvE beslist over de verzekeringspenningen

Het is dus aan de VvE - met inachtneming van art. 5:136 lid 2 BW - te beslissen op welke wijze het herstel zal plaatsvinden en wanneer en aan wie de verzekeringspenningen daartoe worden (door)betaald. De Hoge Raad bevestigt dat de vordering tot verdeling of uitkering van de verzekeringspenningen aan de individuele appartementseigenaar richting de andere appartementseigenaar niet toewijsbaar is, omdat het verzekeringsgeld geen gemeenschap vormt in de zin van artikel 3:166 BW maar inmiddels deel uitmaakt van het vermogen van de VvE.

Niet mee eens?

Individuele appartementseigenaren zijn desalniettemin wel belanghebbende bij de verzekeringspenningen. Wanneer een appartementseigenaar het niet eens is met de wijze waarop de VvE de verzekeringspenningen beheert c.q. voor herstel zorgdraagt, dan kan deze het geschil op grond van artikel 5:138 BW aan de kantonrechter voorleggen. Een dergelijk verzoek moet niet tegen een andere appartementseigenaar worden gericht, maar tegen de VvE, die verantwoordelijk is voor het beheer van de verzekeringspenningen. Het feit dat er in casu slechts sprake was van twee appartementseigenaren maakt dat niet anders. Ook dan kan immers een appartementseigenaar niet worden veroordeeld tot iets waartoe niet hij maar de VvE gehouden is. Fotocredits: Fotolia / lichtbildmaster