De Week van het Uniform Herstelkader

18 dec 2017 Ondernemingsrecht Jeroen Wilmer

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.
Morgen, 19 december 2017, is het precies één jaar geleden dat het Uniform Herstelkader Rentederivaten MKB in werking is getreden. Op 19 december 2016 heeft de Derivatencommissie als onafhankelijke commissie een Uniform Herstelkader vastgesteld op grond waarvan rentederivatencontracten door banken opnieuw moeten worden herbeoordeeld. In ‘De Week van het Uniform Herstelkader’ deel ik iedere werkdag een blog over de werking van het Herstelkader. Deze blogs gaan met name in op de complexiteit van het Uniform Herstelkader en de vertraagde uitwerking hiervan.

De aanloop naar het Uniform Herstelkader

Vanaf 2005 hebben banken massaal renteswaps aangeboden als alternatief voor een vastrentende lening. Zij hebben MKB-ondernemers in veel gevallen onvoldoende geadviseerd over deze derivaten. In 2012 heeft de AFM vastgesteld dat banken de wettelijke eisen onvoldoende hebben nageleefd. Dit houdt onder meer in dat de MKB-klant niet (voldoende) werd geïnformeerd over (de werking van) het product en de voor- en nadelen van het derivaat. Het gevolg hiervan is dat veel klanten een niet passend derivaat hebben gekregen, hetgeen mogelijk tot schade kan leiden. De stand van de Euribor is vanaf 2008 naar een extreem laag niveau gedoken. Het gevolg hiervan was dat de renteswaps een negatieve marktwaarde kregen. Indien een klant de renteswapovereenkomst voortijdig beëindigde, diende hij de bank een beëindigingsvergoeding te betalen. Op dat gevolg hebben banken veelal niet gewezen. Door de lage stand van de Euribor was deze vergoeding (oftewel: boete) zeer hoog. Daarnaast had de bank op grond van de leningsovereenkomst toch de mogelijkheid om de renteopslag op de lening te verhogen. (De swap is een product naast de traditionele variabele Euribor lening). Hierdoor werd de rente die de klant over de lening moest betalen ineens hoger. De klant dacht juist dat hij door het afsluiten van de swap een vaste rente had.

Wat biedt het Herstelkader in hoofdlijnen?

Vanaf 2014 zijn de banken begonnen met de herbeoordeling van de rentederivatencontracten. Het toezicht van de AFM op deze herbeoordeling van de banken bleek niet voldoende. Daarom is een onafhankelijke derivatencommissie gevraagd een Uniform Herstelkader op te stellen. Het Herstelkader schrijft voor hoe deze herbeoordelingen moeten worden uitgevoerd. Ook is hierin opgenomen welke herstelacties de banken in specifieke gevallen moeten uitvoeren om de schade die is opgelopen te compenseren en toekomstige schade te voorkomen. De deelnemende banken zijn ABN Amro, Rabobank, ING, De Volksbank (voorheen: SNS Bank), Van Lanschot en de Deutsche bank. Zij moeten aan de MKB-klanten een coulancevergoeding aanbieden. Deze coulancevergoeding heeft een maximum van €100.000 en is gebaseerd op de rente die de MKB-klant per saldo onder een renteswap heeft betaald en naar verwachting nog zal moeten betalen. Ook moet de verhoging van de rente over de lening door de banken worden vergoed en in de toekomst ongedaan worden gemaakt. Dit bedrag is niet aan een maximum gebonden.

Vertraging van de derivatendossiers

Op 19 december 2016 is het startschot gegeven voor de herbeoordeling van de derivatendossiers. Het beoogde doel was om alle MKB-ers die recht hebben op compensatie voor het eind van 2017 te compenseren. Niet lang na het in werking treden van het Herstelkader bleek de uitvoering en de interpretatie van het Herstelkader een complexe zaak. In de loop van 2017 kwamen diverse banken met de mededeling aan MKB-klanten dat een voorstel voor het schadeherstel langer gaat duren dan verwacht. Inmiddels berichten de banken dat de uitvoering zelfs tot eind 2018 zou kunnen duren. Dit zorgt voor toenemende ergernis van MKB-ers en hun brancheorganisaties. Het feit dat banken inmiddels wel een voorschot uitkeren neemt die onvrede niet weg. In komende blogs zal ik ingaan op meerdere aspecten van het Herstelkader. In mijn beleving zijn deze onbegrijpelijk zijn en dragen ze bij aan de complexiteit ervan. Die aspecten hebben in mijn beleving ook invloed op de vertraging in de afwikkeling. Fotocredits: Jacob Lund / Fotolia

Over de blogger
Jeroen Wilmer

AK Advocaten is één van de grotere advocatenkantoren in West-Brabant. Een sterk kantoor wordt gedragen door een team van sterke individuen.

Meer artikelen van Jeroen Wilmer

Eén reactie op “De Week van het Uniform Herstelkader”

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.