Wat zijn de eerste ervaringen met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen? Update een half jaar na inwerktreding

Op 1 januari 2024 ging de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Daarmee maakte onder andere een nieuwe wijze van bouwtoezicht (kwaliteitsborging) haar intrede. In plaats van de gemeente, ziet nu een onafhankelijke private kwaliteitsborger erop toe dat het te realiseren bouwwerk bouwtechnisch voldoet aan de regels van het Besluit bouwwerken leefomgeving. Zonder een positieve verklaring van de private kwaliteitsborger kan het bouwwerk niet gereed worden gemeld en kan de gemeente ingebruikname van het bouwwerk weigeren! We zijn inmiddels een half jaar verder en in dit blog geven we een update hoe het eerste half jaar met deze nieuwe wet is verlopen.

Ik wil meer weten over Vastgoedrecht

Gefaseerde inwerkingtreding Wet kwaliteitsborging

De Wkb treedt gefaseerd in werking. Dat wil zeggen dat niet alle bouwwerken meteen onder het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging vallen. Per 1 januari 2024 trad het nieuwe stelsel alleen in werking voor nieuwbouw van bouwwerken waarvoor een vergunning omgevingsplanactiviteit nodig is die is aangevraagd op of na 1 januari 2024 en welke vallen binnen gevolgklasse 1. Bij gevolgklasse 1 kun je denken aan grondgebonden eensgezinswoningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Voor meer informatie over gevolgklasse 1 bouwwerken zie artikel 2.17 Bbl.

Nieuw stelsel kwaliteitsborging voorlopig niet voor verbouwingen

Op grond van artikel 2.17 lid 4 Bbl valt verbouwen niet onder gevolgklasse 1. Bij inwerkingtreding van de Wkb bestond wel het voornemen om ook het verbouwen van bouwwerken op heel korte termijn onderdeel te maken van  het nieuwe stelsel. Inmiddels is besloten dat (pas) uiterlijk op 1 december 2024 zal worden besloten of en zo ja per wanneer ook verbouwactiviteiten onder het nieuwe stelsel gebracht zullen worden. Wellicht is het vanaf 1 juli 2025 bij verbouwactiviteiten dus wel nodig om een kwaliteitsborger in te schakelen, maar dit blijft voor nu nog de vraag.

Ervaringen met de wet kwaliteitswaarborging tot dusver

Hoewel voorafgaande aan de inwerkingtreding van de Wkb veel twijfel bestond over de praktische uitvoerbaarheid van het nieuw stelsel van kwaliteitsborging, blijkt uit onderzoek van Adviesbureau Arcadis dat de verschillende partijen in de bouwkolom zoals de initiatiefnemers, aannemers, kwaliteitsborgers, gemeenten en brancheorganisaties, geen belemmeringen ervaren met de werking van de Wet kwaliteitswaarborging. Let wel: uit het onderzoek bleek ook dat in de eerste maanden van 2024 nog maar weinig projecten onder het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging zijn gebouwd.

Waar eerder werd verwacht dat er te weinig kwaliteitsborgers beschikbaar zouden zijn om aan de Wkb uitvoering te geven, blijkt dat niet het geval. Uit onderzoek van het advieskantoor PricewaterhouseCoopers (PwC) blijkt dat dat er nu, en naar verwachting ook op 1 januari 2025, voldoende kwaliteitsborgers beschikbaar zijn.

Tot dusver is er nog geen relevante rechtspraak over toepassing van de Wet kwaliteitswaarborging. Daarvoor moeten we dus nog even geduld hebben. Vanzelfsprekend houden we de ontwikkelingen nauwlettend op de gaten.

Heb je vragen over bouwen onder de Wet kwaliteitsborging, wil je advies over de juiste wijze van contracteren bij aanneming van werk of heb je interesse in ons handige boekje over de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging? Neem dan op met mij of een van mijn collega’s van de sectie Vastgoedrecht.