Verlies aanspraak loon bij weigering passende arbeid

Wat zijn de gevolgen voor de zieke werknemer die zijn re-integratieverplichtingen verzaakt door zonder redelijke grond passende arbeid te weigeren? Deze vraag leverde in het verleden veel discussie op. Mocht de werkgever het volledige loon van werknemer inhouden of slechts een beperkt deel naar rato van het aantal uren waarvoor de werknemer geschikt werd geacht passende werkzaamheden te verrichten?

Persoonlijke visie rechter

De meningen waren verdeeld, ook in de rechtspraak. Een onwenselijke situatie ontstond nu de uitkomst van een procedure afhankelijk leek te zijn van de persoonlijke visie van de kantonrechter. Dezelfde zaak kon dus in Haarlem tot een andere uitkomst leiden dan in Bergen op Zoom. Voor de kantonrechter in Utrecht was dit reden om prejudiciële vragen te stellen aan de Hoge Raad. De Hoge Raad heeft de discussie op 6 juni 2014 beslecht. In haar arrest heeft zij een duidelijk oordeel gegeven: de zieke werknemer die zonder deugdelijke grond weigert passende arbeid te verrichten, verliest het recht op zijn volledige loon en niet enkel het loon over de uren waarover de werknemer in staat wordt geacht passende arbeid te verrichten.

Prikkel noodzakelijk om aan verplichtingen te voldoen

In mijn visie een uitspraak van de Hoge Raad die toe te juichen valt. Doelstelling van de wetgeving is dat van een werknemer mag worden verwacht dat hij er alles aan doet zo spoedig mogelijk te re-integreren. Wanneer de werknemer zijn eigen re-integratie vertraagt of onmogelijk maakt door te weigeren passende arbeid te verrichten, dan is een prikkel noodzakelijk om de werknemer ertoe te zetten aan zijn verplichtingen te voldoen. Deze prikkel is het verlies van het recht op loondoorbetaling. Zou de prikkel beperkt worden tot het bij aanvang van een re-integratietraject vaak beperkte aantal uren waarin door een werknemer passende arbeid kan worden verricht, dan is van een prikkel nauwelijks sprake. Bovendien zou de opbouw van het aantal passende uren niet mogelijk zijn of vertraagd worden. Een werknemer kon in dat geval het re-integratietraject vertragen zonder zelfstandig met al te grote gevolgen te worden geconfronteerd. Aan deze situatie is nu een einde gekomen.

Beperkte escape voor werknemer

Is er dan geen enkele escape mogelijk voor de werknemer? Jawel, maar beperkt. Een werkgever zal de prikkel niet kunnen toepassen indien dat naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet aanvaardbaar is. Daarvan zal echter niet snel sprake zijn.