Duomoeders hoeven niet meer naar de rechter

Het wordt binnenkort voor duomoeders veel eenvoudiger om ook juridisch ouder te worden van een kind. Een procedure bij de rechter zal hiervoor niet meer nodig zijn. De Eerste Kamer heeft daartoe enkele dagen geleden, op 19 november 2013, een wetsvoorstel aangenomen. Naar verwachting zal de nieuwe regeling in werking treden op 1 april 2014. Wie is de duomoeder? De duomoeder is de vrouwelijke partner van de biologische moeder van het kind, dus de vrouwelijke partner van de vrouw die het kind ter wereld brengt. Naast de term "duomoeder", wordt ook wel de term "meemoeder" gebruikt om deze partner aan te duiden. Wat is nu de juridische positie van de duomoeder?  Er ontstaat bij de geboorte van een kind volgens de wet niet automatisch een juridische band tussen het kind en de duomoeder. Dat betekent dat de duomoeder geen juridisch ouder over het kind is. Daardoor zijn het kind en de duomoeder geen afstammelingen van elkaar en erft het kind dus niet automatisch van de duomoeder. Een duomoeder kan nu alleen juridisch ouder van het kind worden door het kind te adopteren. Dit moet echter via een gerechtelijke procedure, die slechts gevoerd kan worden met behulp van een advocaat. Vervolgens wordt in de procedure door de rechtbank een advies gevraagd aan de Raad van de Kinderbescherming. Ook wordt het verzoek tot adoptie in de regel op een zitting door de rechter besproken, tenzij beide moeders aangeven dat zij hier geen prijs opstellen. Het betreft dus een duur en omslachtig traject. Bovendien kan de adoptie pas na de geboorte van het kind uitgesproken worden. Ook heeft de duomoeder niet altijd gezag en dus enige zeggenschap over het kind. Dit is enkel zo als de biologische moeder en de duomoeder gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan en het kind tijdens dit huwelijk of partnerschap is geboren. Beide moeders hebben dan samen het gezag over het kind. In alle andere gevallen heeft de duomoeder geen gezag. De moeders zullen dan eveneens via een gerechtelijke procedure het gezamenlijk gezag moeten aanvragen, waarna de rechter een beslissing zal nemen. Ook voor deze procedure is inschakeling van een advocaat vereist en wordt aan de Raad voor de Kinderbescherming advies gevraagd. Overigens kan het gezamenlijk gezag wel gelijktijdig met de adoptie worden gevraagd, zodat er slechts één procedure gevoerd hoeft te worden. Wat verandert het aangenomen wetsvoorstel? Het wetsvoorstel zorgt ervoor dat duomoeders niet meer aangewezen zijn op een adoptieprocedure. In vele opzichten krijgen zij dezelfe mogelijkheden als een vader. Zo is de duomoeder automatisch juridisch ouder van het kind, als zij met de biologische moeder van het kind tijdens de geboorte getrouwd is. Voorwaarde is wel dat het kind is verwekt met behulp van een onbekende zaaddonor. Bijkomend voordeel is dat de duomoeder dan ook meteen belast wordt met het gezag, samen met de biologische moeder. Als er sprake is van een bekende zaaddonor of als er geen sprake is van een huwelijk, kan de duomoeder straks het kind erkennen. Erkenning kan eenvoudig bij de burgerlijke stand van de gemeente worden geregeld, ook vóór de geboorte van het kind. Verder blijft natuurlijk de weg van adoptie bestaan. Erkenning heeft overigens niet tot gevolg dat de duomoeder ook gezag krijgt over het kind. Dit moet apart geregeld worden. Ook dit kan echter wel eenvoudig in orde worden gemaakt, door middel van een formulier dat bij de rechtbank ingediend moet worden. Inschakeling van een advocaat is hiervoor niet nodig. Tegenwoordig kan dit zelfs digitaal geregeld worden!