Slachtoffer van een zeden- of geweldsmisdrijf: wat nu?

Als je slachtoffer bent geworden van een zeden- of geweldsmisdrijf, staat je wereld op zijn kop. Je komt in een situatie terecht waar je absoluut niet om hebt gevraagd en zit met allerlei vragen. In dit blog geef ik antwoord op één van die vragen: kan ik mijn schade terugkrijgen? In dit blog ga ik in op de mogelijkheden die je hebt als slachtoffer. Mijn collega Ine Dilven (LANGZS-advocaat*) heeft in oktober vorig jaar al een blog geschreven over één van deze mogelijkheden: het indienen van een vordering bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

Drie mogelijke routes

Je hebt als slachtoffer drie mogelijke routes om je schade te verhalen:

1. Je kunt je voegen als benadeelde partij in de strafprocedure;
2. Je kunt een vordering indienen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven;
3. Je kunt een civiele procedure tegen de dader(s) beginnen.

Het is per zaak verschillend wat de ‘beste’ route of routes zijn om je schade te verhalen. Dit hangt bijvoorbeeld af van de volgende factoren:

• Hoe staat het slachtoffer in de zaak?
• Hoe zit het met de kosten?
• Hoe groot is de schade?
• Is het handig om meerdere routes te bewandelen?

1. Voeging benadeelde partij in de strafprocedure

Als de Officier van Justitie de dader(s) strafrechtelijk gaat vervolgen, dan heb je de mogelijkheid om jouw schade in deze strafprocedure te vorderen. Het voordeel van de strafprocedure is dat je zelf geen procedure op hoeft te starten, maar dat je kunt ‘meeliften’ met de procedure van het Openbaar Ministerie. Nog een (groot) voordeel: als de strafrechter jouw vordering toewijst (en de maatregel tot schadevergoeding oplegt), dan moet de dader de schadevergoeding betalen aan de Staat. De Staat regelt vervolgens de incassering. Als de incassering binnen 8 maanden niet lukt, dan krijg je of een voorschot van de Staat of de Staat betaalt de totale schadevergoeding. Ondertussen gaat de Staat door met incasseren bij de dader. Jij hoeft daar niets mee te doen. Het nadeel van deze procedure is dat je alleen een ‘eenvoudige’ vordering kunt indienen.De strafrechter is namelijk niet gespecialiseerd in het vaststellen van letselschade. De vordering in de strafprocedure moet simpel en overzichtelijk zijn. Anders wijst de strafrechter het af of verklaart hij de vordering niet-ontvankelijk.

2. Vordering indienen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven

Je kunt een vordering indienen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven is een vangnet. Als je zelf de confrontatie niet wilt of kunt aangaan met de dader(s), dan is het Schadefonds Geweldsmisdrijven een goede optie. Het voordeel is dat je niet met de daders te maken krijgt en dat je het bedrag op een eenvoudige wijze kunt vorderen. Het nadeel is dat er niet gekeken wordt naar de specifieke schade die je hebt geleden. Je wordt ingedeeld in een categorie letsel. Naar aanleiding van de categorie letsel krijg je een vast bedrag toegewezen (als je voldoet aan alle criteria). Dit bedrag dekt vaak niet de schade die je hebt geleden. Het is dus echt alleen maar een vangnet. Ook is de beslissingstermijn redelijk lang: vaak wordt er pas na zes maanden een beslissing genomen.

3. Civiele procedure tegen de dader(s)

Daarnaast heb je de mogelijkheid om een civiele procedure te starten tegen de dader(s). Dit betekent dat je dader(s) in een procedure rechtstreeks aanspreekt om jouw schade te verhalen. Het voordeel van deze procedure is dat je alle schade mee kunt nemen. De civiele rechter is - in tegenstelling tot de strafrechter - wel bekend met het vastellen van letselschade. Het nadeel is dat je kosten moet maken om de civiele procedure op te starten. Je moet hiervoor griffierecht betalen (toegangsrecht voor de rechtbank), er moet een deurwaarder ingeschakeld worden en je moet (meestal) advocaatkosten betalen. Nog een (groot) nadeel: stel dat de civiele rechter jouw vordering volledig toewijst, maar de dader is een “kale kip” die geen geld of vermogen heeft om de vordering te betalen. Dan heb je een kostbare en vaak langslepende procedure gevoerd, maar kun je uiteindelijk nog niets. Dit is één van de belangrijkste factoren die je moet onderzoeken voordat je deze route kiest.

Neem gerust contact met ons op

Ben je slachtoffer geworden van een zeden- of geweldsmisdrijf en heb je vragen over jouw mogelijkheden? Neem gerust contact met ons op. Wij staan je graag te woord. * Ine Dilven is aangesloten bij LANGSZ, het Landelijk Advocaten Netwerk Gewelds- en Zedenslachtoffers. Fotocredits: Fotolia / arborpulchra