Het is Valentijnsdag. Alle reden om (extra) stil te staan bij liefdesrelaties op de werkvloer. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) hebben bijna 300.000 mensen een relatie met een collega bij hetzelfde bedrijf. Dat is ongeveer 4% van de beroepsbevolking. Uit ander onderzoek blijkt dat verliefde collega’s vaak langer werken, meer gedreven zijn en zich minder vaak ziekmelden. Toch zien veel werkgevers liever niet dat er relaties tussen collega’s opbloeien. Gevreesd wordt voor de productiviteit maar vooral voor problemen als de liefde overgaat en exen met elkaar moeten samenwerken. Wat mag, kan en moet de werkgever met liefdesrelaties op het werk?
Uitgangspunt: het liefdesleven is privé
Een werkgever kan niet bepalen met wie een werknemer privé wel of niet omgaat. Dat is het uitgangspunt. Liefdesrelaties van werknemers zijn privé. Het Europees Verdrag voor de rechten van de Mens en de Grondwet beschermen het privéleven. De werkgever mag zich daar niet mee bemoeien, maar mag wel ingrijpen bij problemen.
Liefde tussen twee gelijkwaardige collega’s
Bloeit tussen twee ‘gelijkwaardige collega’s’ de liefde op, dan kan de werkgever niet ingrijpen. Dat wordt anders als de liefdesrelatie tot problemen leidt op het werk of als de werkverhouding verstoord raakt of dreigt te raken. De werkgever moet dan wel kiezen voor de minst ingrijpende maatregel. De werkgever moet bijvoorbeeld één van de twee tortelduifjes op een andere afdeling plaatsen in plaats van er één ontslaan. Alleen als een werkgever kan aantonen dat hij voldoende belang heeft om vanwege een relatie het dienstverband van een medewerker te beëindigen, zal de kantonrechter hierin meegaan. Eerder deed een kantonrechter dat bijvoorbeeld in een zaak waarin twee geliefden elkaar vanwege hun functie moesten controleren.
Relatie tussen een leidinggevende en een ondergeschikte
De werkgever moet extra alert zijn als een leidinggevende een liefdesrelatie krijgt met een werknemer waaraan zij of hij leiding geeft. Is er sprake van een hiërarchische verhouding dan kan een ondergeschikte zich gedwongen voelen om de liefde van de leidinggevende te beantwoorden. Zo kan een situatie ontstaan waarin de ondergeschikte werknemer geen veilige en gezonde werkplek meer heeft. Dan moet een werkgever actie ondernemen. In het algemeen is het verstandig om de leidinggevende en haar of zijn liefje niet rechtstreeks met elkaar te laten samenwerken. Dit voorkomt (de schijn van) bevoordeling. Overigens kan het bewust of langdurig verzwijgen of ontkennen van een relatie met een ondergeschikte vergaande gevolgen hebben voor een leidinggevende. Een directeur die een relatie was aangegaan met een van zijn medewerkers, dat bleef ontkennen en weigerde mee te werken aan iedere maatregel, verloor daardoor zijn baan.
Als de liefde van één kant komt
In mijn vorige blog schreef ik al dat een werkgever er alles aan moet doen om te zorgen voor een
sociaal veilige werkomgeving. Als de liefde van één kant komt en de verliefde werknemer de collega op wie hij een oogje heeft niet met rust laat, is al snel sprake van ongewenste intimiteiten. In dat geval moet de werkgever ingrijpen. Hoe? Dat leest u ook in mijn vorige blog.
Melden van een liefdesrelatie
Tussen werkgever en werknemer kan de afspraak worden gemaakt dat werknemers de werkgever inlichten als zij een liefdesrelatie krijgen met een collega, concurrent of zakelijke relatie. Wordt deze afspraak in een huishoudelijk reglement vastgelegd en tekenen de werknemers voor de ‘geldigheid’ van dat reglement, dan moeten zij zich daar in principe aan houden. Een voorbeeldbepaling voor het melden van een relatie met een collega zou als volgt kunnen luiden:
Voorbeeld
Artikel - Persoonlijke relaties op het werk
Is sprake van een (intieme) persoonlijke relatie met een collega, dan meldt werknemer dit onmiddellijk aan de werkgever. Persoonlijke relaties tussen collega’s mogen de kwaliteit van het werk nooit negatief beïnvloeden. Ook moet worden voorkomen dat persoonlijke relaties de sfeer op de werkvloer of de verhoudingen tussen alle collega’s onderling negatief beïnvloeden. Werkgever behoudt zich het recht voor om passende maatregelen te treffen die nodig zijn voor een werkbare situatie in het geval sprake is van een (intieme) persoonlijke relatie.
Liefdesrelaties op de werkvloer
Een dergelijke bepaling kan een handvat bieden om in te grijpen als een liefdesrelatie op de werkvloer écht problemen oplevert. Zolang geliefden ‘normaal’ en goed (kunnen) samenwerken is ingrijpen niet noodzakelijk, sterker nog, dan mag het niet.
Stuur die leuke collega dus gerust een Valentijnskaart maar vergeet niet dat als hij of zij ook een oogje op jou blijkt te hebben je misschien niet lang meer samenwerkt… Maar ach… liefde overwint alles… Toch?
Fotocredits: nd3000 / Fotolia
